feb 012012
 

IMO Blog

Israel en de Holocaust worden voortdurend met elkaar in verband gebracht, door voor- en tegenstanders van Israel, met soms oneigenlijke politieke motieven of op zijn minst als illustratie of rechtvaardiging van bepaalde ideeën en activiteiten.

Israel was er zonder de Holocaust niet gekomen, schreef laatst iemand op een pro-Israel forum. Een veelgehoord standpunt, maar ik betwijfel of het klopt. In Brandpunt afgelopen zondag duidde men het verband als volgt:

“Als je een beetje wil begrijpen waarom Israel altijd met die ongekende felheid toeslaat als er ergens in de wereld gevaar dreigt dan moet je deze plaats (Yad Vashem, RP) bezoeken. Het verwijt dat soms wordt gemaakt dat Joden zich in de oorlog als makke schapen naar de slachtbank lieten leiden, is als een nationaal trauma en iedereen in Israel is ervan doordrongen dat dat nooit meer mag gebeuren”.

Daarna legt een Israeli uit dat “we de Holocaust steeds ter sprake brengen bij internationale ontmoetingen”, en Netanyahu de vergelijking met de jaren voor de oorlog vaak maakt.

Als voorbeelden van de ‘ongekende felheid’ waarmee Israel toeslaat werden de ontvoering van Eichmann en de bevrijding van de gijzelaars in Entebbe genoemd, en het liquideren van de terroristen van de moord op 11 atleten in München. Je kunt je de vraag stellen hoe ongekend fel deze zaken werkelijk waren. Gedurfd inderdaad, en opzienbarend, vooral van zo’n klein land. Grootmachten als de VS maar ook Frankrijk en Engeland reageren echter niet perse minder fel en doeltreffend als hun belangen in het geding zijn. De ontvoering van Eichmann ging bovendien niet zozeer om nationale veiligheid, maar om een diep symbolische daad om het recht uiteindelijk nog enigszins te laten zegevieren. Ook Entebbe en het liquideren van de terroristen hadden een deels symbolische functie: het laten zien dat men zichzelf nu kan verdedigen, desnoods ver over de landsgrenzen van Israel heen. Ik miste overigens het bombardement op Osirak, de kernreactor van Irak.

Wat zouden andere kleine landen doen die zoveel vijanden hebben? We weten het niet, want er zijn nauwelijks landen met zoveel vijanden. Noord-Korea misschien, en dat gaat behoorlijk ver in zijn provocaties van het Westen. Gezien de aard van dit regime is dat echter onvergelijkbaar. Of zou het een ander volk simpelweg niet zijn gelukt om tegen zoveel tegenstand in een staat te stichten en tot een succes te maken? De veelgehoorde suggestie dat Israel vooral handelt vanuit een nationaal trauma in plaats van uit zelfverdediging of de noodzaak haar vijanden af en toe een duidelijk signaal te geven, lijkt mij onterecht. In de beleving van veel Israeli’s en bijvoorbeeld ook het leger, speelt de Holocaust ontegenzeggelijk een rol, zij is onderdeel van de collectieve identiteit. Het idee dat men voor zijn eigen veiligheid moet zorgen en niet op de rest van de wereld kan vertrouwen, en het idee dat je vijanden kunnen menen wat zij zeggen, worden vaak met een beroep op de Holocaust verdedigd. Maar dat maakt het nog geen nationaal trauma waardoor, zoals veel Israel critici beweren, Israel overreageert en de Palestijnen nu moeten boeten voor iets waar ze geen deel aan hadden.

Het is eerder zo dat de Holocaust de Joden van een paar illusies heeft beroofd, zoals dat het met het antisemitisme wel meevalt, vooral als je je een beetje rustig houdt en aanpast, en dat met de secularisatie en de scheiding van kerk en staat Joden geen problemen meer zouden hebben. Sommige Joden dachten in assimilatie de oplossing te hebben gevonden, en namen in de 19e eeuw Duitse namen aan en vochten loyaal mee in de Eerste Wereldoorlog. De Holocaust heeft ze echter geleerd dat het altijd en overal kan opduiken, ook wanneer en waar je het juist niet zou verwachten, bijvoorbeeld wanneer het slecht gaat met de economie. Men heeft ook geleerd dat het belangrijk is om een plek te hebben waar je altijd naartoe kan, want veel landen sloten hun grenzen voor de oorlog voor de Joodse vluchtelingen, ook bijvoorbeeld Nederland en de VS. De Britten hadden de grenzen van Palestina ook gesloten in reactie op de grote Arabische opstand en in weerwil van het mandaat dat vrije immigratie garandeerde. Dus de enige manier om in zo’n plek te voorzien was een eigen staat. Deze lessen zijn natuurlijk allerminst irrationeel. Natuurlijk zijn er ook Joden die achter iedere kritiek op Israel, achter iedereen die het niet in alles met ze eens is, een antisemiet zien. Er zijn Joden die de ‘goy’ sowieso minderwaardig vinden, want dat staat in de Bijbel, zoals je ook moslims en christenen hebt die hel en verdoemenis over je uitroepen zolang je hun religie niet aanneemt (bij Joden ontbreekt dat laatste overigens, en dat biedt voordelen maar het blijft vervelend als minderwaardig te worden gezien). Dit heeft echter vooral met de intolerantie die in iedere religie aanwezig is te maken.

De Israelische visie, of zelfs de visie zoals verwoord in Brandpunt, is zoals bekend niet dominant in de media. De politiek correcte visie op Israel in relatie met de Holocaust is immers dat Israel deze misbruikt om zich boven de wet te stellen en met de Palestijnen te doen wat het wil, en ook wel dat men zo getraumatiseerd is dat het oppermachtige Israel zich continu bedreigd voelt door een paar stenen en zelfgemaakte raketjes. Israel zou het verleden bovendien misbruiken om critici de mond te snoeren, door iedereen met de minste kritiek voor antisemiet uit te maken.

De media houden er bovendien van om alles wat Israel doet of wat er in Israel gebeurt in verband te brengen met ofwel de Holocaust, ofwel het cliché dat de Joden zichzelf als het uitverkoren volk zien. Israelisch geweld komt dus ofwel voort uit een onterecht gevoel bedreigd te worden omdat men door alle trauma’s alleen nog maar gevaar ziet, ofwel uit een racistische notie zich verheven boven andere volken te voelen. En wanneer de schrijver van een artikel of nieuwsbericht onverhoopt vergeet de Holocaust en het ‘uitverkoren volk’ erbij te halen, dan doen de reageerders eronder het wel voor hem. Bijna ieder artikel met nieuws over Israel ontaardt daarom in nogal onsmakelijke vergelijkingen en aantijgingen, waarop we natuurlijk niet het etiket ‘antisemitisme’ mogen plakken want dat bewijst immers hun stelling dat kritiek op Israel gelijk wordt gesteld aan antisemitisme.

En dan zijn er natuurlijk de excuus Joden, de Joden die zelf de vergelijking maken tussen Israel en de nazi’s, soms heel expliciet, soms wat bedekter, zoals Hajo Meyer van EAJG, die de entering van het Turkse schip de Mavi Marmara door Israelische commando’s in mei 2010 erger noemde dan wat de nazi’s deden. EAJG wordt er niet minder serieus door genomen. Op Anja Meulenbelts blog vinden we deze Joden geregeld, ook nu weer:

“Mijn radicaal tegenovergestelde manier om de Holocaust te ‘herdenken’ kan als het volgt worden samengevat: het is verboden om te zwijgen over de Israelische misdaden en de vervolging van de Palestijnen, precies omdat het lot van de joden in Europa een vergelijkbaar begin had – discriminatie, pogroms, getto’s, waar de Shoah op volgde” (Zygmunt Bauman).

Als een Jood het zelf zegt is het geen antisemitisme maar bijzonder moedig zoiets te durven zeggen, is de boodschap. Dit misbruik van Joden is algemeen. Dries van Agt trekt op met Hajo Meyer en noemt hem een persoonlijke vriend, Anja Meulenbelt en Stan van Houcke hebben allerlei ‘kritische Joden’ in Israel geïnterviewd. Laat Joden zelf vertellen hoe walgelijk hun staat, hoe achterlijk hun godsdienst en hoe hypocriet hun leiders zijn. Laat ze zelf vertellen hoe ze van slachtoffers in wrede daders zijn veranderd, dat de mindset van veel Israeli’s eigenlijk best wel dicht bij die van hun vroegere beulen komt, dat het kortom eigenlijk niet zo heel uitzonderlijk is wat de nazi’s deden en wij ons daar niet maar schuldig over hoeven blijven voelen. Laat het Joden zelf vertellen en wij zijn van onze schuldgevoelens verlost, en kunnen antisemitische opmerkingen en incidenten bovendien afdoen als een begrijpelijke reactie op een staat die zich bezondigt aan etnische zuiveringen en racisme. Hoe algemeen is de opvatting dat Israel zelf een belangrijke bron is van het weer toenemende antisemitisme.

(Wordt vervolgd)

Ratna Pelle

Share