mei 032018
 

= IMO Blog =

Met enkele anderen discussieerde ik op een discussieforum over de vraag of de cartoon van Jos Collignon n.a.v. Israels 70ste verjaardag antisemitisch is. Volgens mij is dat niet hard te maken, ik zie geen expliciete verwijzingen naar antisemitische thema’s, behalve dan dat de soldaat die Israel verbeeldt heel groot en heel lelijk en heel onsympathiek oogt. Dat is niet perse antisemitisch, maar de optelsom van al die cartoons waarin Israel het toppunt van wreedheid en slechtheid is, komt aardig in de buurt. Iemand schreef het volgende wat betreft deze cartoon:

“Wat het zo walgelijk maakt is dat de suggestie wordt gewekt dat Israel met plezier Palestijnen afschiet. Israel, de Jood onder de naties, wordt voorgesteld als een gewetenloze misdadiger. Inderdaad, waar vroeger de Jood werd afgeschilderd met een grote neus en een pak geld in de hand is het nu een grote militair met een machinegeweer. Waar Joden vroeger werden gehaat vanwege hun geloof of ras, worden ze nu gehaat vanwege hun Joodse staat. Vroeger werden we gehaat omdat we ons als makke schapen lieten afvoeren naar de concentratiekampen zodat zij een schuldgevoel kregen, nu worden we gehaat omdat we onszelf verdedigen en dus net zo erg zijn als zij. Dat is het antisemitisme van nu, gemaskeerd als antizionisme.”

Antisemitisme in de vorm van antizionisme, het is een bekend fenomeen, en het wordt vaak niet herkend, want hé, kritiek op Israel moet toch gewoon kunnen? En is het geen doortrapt middel om critici de mond te snoeren door ze bij wat fel uitgevallen kritiek gelijk voor antisemiet uit te maken? We horen het tot vervelens toe, en daarom denk ik dat je voorzichtig moet zijn met deze aantijging, ook al is het misschien waar. Collignon beeldt andere landen die hetzelfde of zelfs veel extremer reageren op hun vijanden niet zo af. Alleen Israel, de Joodse staat, roept zoveel verontwaardiging en woede op.

Yarmouk

De afgelopen jaren voltrok zich in het onofficiële Palestijnse vluchtelingenkamp Yarmouk een werkelijke humanitaire ramp. Zo één waarbij mensen bij bosjes stierven van de honger en zelfs katten aten. Als gevolg van intense gevechten is de bevolking tijdens de Syrische burgeroorlog van zo’n 150.000 tot minder dan 10.000 geslonken. De verhalen van mensen die in 2015 nog in de belegerde spookstad verbleven zijn huiveringwekkend. De stad werd belegerd door het Syrische leger en van alle kanten beschoten. De stad, die redelijk welvarend was, werd totaal verwoest.

Waarom riep deze ramp die toch ook vooral Palestijnen trof geen fractie op van de woede die enkele tientallen doden in Gaza oproept? Antisemitisme, roepen sommigen. Moslims die moslims afslachten is nou eenmaal niet zo omstreden als Joden die moslims vermoorden. Omdat het wordt gezien als een interne Syrische aangelegenheid en niet een internationaal conflict, zeggen anderen. Maar dan nog is het niet te bevatten dat mensen die zeggen zich het lot van de Palestijnen aan te trekken zo stil zijn wanneer die werkelijk worden uitgemoord en uitgehongerd, en hun stad werkelijk totaal met de grond gelijk wordt gemaakt. Ook in Libanon en in Jordanië zijn eerder honderden, zelfs duizenden Palestijnen gedood en verdreven. Maar Palestijnen doen elkaar ook heel wat aan, en een deel van de problemen in Gaza is het gevolg van de strijd tussen Abbas en Hamas. En ook dat roept maar weinig verontwaardiging op, en is volgens antizionisten eigenlijk de schuld van Israel die de Palestijnen tegen elkaar zou uitspelen.

Feit is dat van Israel minder wordt geaccepteerd dan van andere landen. De media, de VN, de EU, Amnesty International en Human Rights Watch, allemaal veroordelen, hekelen of bekritiseren ze Israel harder en vaker voor minder extreme daden dan haar buren. Dit neemt soms totaal extreme en bizarre vormen aan, zoals de rituele serie anti-Israel resoluties in de Algemene Vergadering van de VN of de buitensporige aandacht in de zogenaamde Mensenrechtenraad, waar dictatoriale regimes in de meerderheid zijn. Veel legers in het Midden-Oosten worden net als Israel door Amerika gesteund en mede bewapend, maar toch boeit het ons maar matig wanneer er bijvoorbeeld ziekenhuizen in Jemen mee worden platgegooid. Dit volkomen bizarre onderscheid is niet alleen op antisemitisme terug te voeren, maar is er zeker ook niet los van te zien.

Motieven

Wanneer mensen Israelisch geweld sterker afkeuren dan ander geweld, kunnen daar op zichzelf zowel antisemitische als andere motieven voor zijn, bijvoorbeeld dat men van Israel juist een hogere pet op heeft of denkt dat het de middelen heeft om zich met minder geweld te beschermen tegen zijn vijanden. In de praktijk spelen antisemitische noties denk ik vaak (onbewust) wel mee. Joden die aan het moorden slaan, het moet niet mogen na alles wat henzelf is overkomen; het verleden niet als verzachtende omstandigheid maar als reden ze blijvend aan hogere maatstaven te houden dan alle andere volken en landen. Idem voor Joden die discrimineren of racistisch zijn. Zij worden al snel met de nazi’s vergeleken, alsof racisme niet iets is dat in alle landen voorkomt en in bijvoorbeeld de Arabische wereld leidt tot het houden van zuid-Aziatische slaven. Dit negeren en niet veroordelen, en wel Israel steeds weer neerzetten als de grote schurk van het Midden-Oosten, riekt naar antisemitisme.

Het is dan ook niet vreemd dat het Centraal Joods Overleg, in navolging van het Simon Wiesenthal Center, met deze aantijging kwam en een boze brief aan de Volkskrant schreef. Ik verwacht niet dat de krant zich hier iets van aantrekt, want de vrijheid van meningsuiting is heilig. Toch zou men in deze tijd van herdenken en bezinnen misschien eens na kunnen denken over de impact van dergelijke cartoons op sentimenten in de samenleving. Het antisemitisme neemt toe, vaak onder het mom van of voortkomend uit antizionisme, waarbij mensen van Arabische komaf een grotere rol spelen. Mensen als Abou Jahjah en Appa zwepen jonge allochtonen op. Denk en NIDA schurken tegen het antisemitisme aan en voeden de antisemitische sentimenten die in hun achterban leven. Onlangs nog kwam NIDA-voorman El Ouali  in opspraak vanwege een antisemitische tweet.

Misschien dat de Volkskrant naast Collignon ook een cartoonist die meer oog heeft voor de vele Arabische en Palestijnse misstanden kan aannemen? Zoals men vele columnisten heeft, zowel links als rechts en rustig en bedachtzaam of juist fel en uitgesproken, zo zouden meer cartoonisten het evenwicht dat men ongetwijfeld nastreeft kunnen herstellen. Na al die jaren een andere huiscartoonist nemen is ook geen gek idee. Het zorgt voor verfrissing en vernieuwing en verlost de krant van een nare smet op het blazoen. Collignon is dan nog even vrij om zijn mening te uiten, maar dit wordt niet meer ondersteund door een als progressief bekend staande kwaliteitskrant.

Ratna Pelle

Share