De constructie van het Joodse volk

IMO Blog, 14 december 2011

De Palestijnen definiëren zichzelf zoals gezegd vooral in relatie tot Israel, en zij lijken hun identiteit te ontlenen aan de strijd tegen Israel. Men is het door Israel onderdrukte en verdreven volk, dat een harmonieuze samenleving kende totdat de zionisten uit Europa ze kwamen verjagen, hun land inpikten om er hun eigen Westerse staat te stichten. Maar voordat de zionisten kwamen was er nog geen Palestina met een eigen identiteit, er waren Arabieren in verschillende dorpen die onder verschillende lokale en regionale machthebbers vielen en uiteindelijk onder een ver weg gesitueerd centraal gezag. Een deel van de Palestijnen was overigens zelf pas relatief recentelijk in het gebied komen wonen; in de 19e en begin 20e eeuw immigreerden mensen uit Egypte, Syrië maar ook verder gelegen landen zoals Algerije en Libië naar wat nu Israel en de Palestijnse gebieden is. Dit is soms nog aan de achternamen van Palestijnen te herkennen (Mughrabi verwijst naar Algerije, Hurani naar Syrië). Belangrijke Palestijnse helden zoals Izzedien Al Qassam, Kaukji (leider van het Arabische Bevrijdingsleger dat in 1948 tegen Israel vocht) kwamen uit Syrië; Yasser Arafat is in Cairo geboren. Daarnaast bestaat een deel van de Palestijnen uit bekeerde Joden. De idee van een puur en inheems Palestijns volk dat door arrogante Europese kolonisten werd verdreven is dus onjuist. Zie dit artikel over hoe de Palestijnen honderd jaar geleden werden beschreven.

De Palestijnen ontkennen voortdurend de Joodse wortels in het land, de Joodse geschiedenis en de nationale identiteit van de Joden. De ‘gematigde’ Palestijnse Autoriteit meent dat de Joden een religie zijn, geen volk, en gebruikt dat als argument tegen erkenning van een Joodse staat. Men ziet de Joden als vreemde indringers, niet als een volk met een duizenden jaren oude geschiedenis in en verbondenheid met het land. Zo ontkent de PA het bestaan van de tweede tempel of meent dat de Joden daar althans niks mee te maken hadden. Sommigen gaan zelfs zover te beweren dat de Joden in 1967 voor het eerst in de oude stad van Jeruzalem kwamen. Ook de Klaagmuur wordt Arabisch gemaakt en heet Al Buraq. Andere Joodse heilige plaatsen zoals de graven van de aartsvaders in Hebron en Rachels graf in Bethlehem worden eveneens ‘verarabiseerd’. Zelfs het bestaan van Joodse klederdracht wordt ontkend, en de Joden ervan beticht deze van de Palestijnen te hebben gejat, zo heb ik zelf ondervonden toen ik in Bethlehem in het Palestine Heritage Center, waar een vrouw de klederdracht van haar grootouders tentoonstelde, een praatje maakte. Er zijn nog veel meer voorbeelden van deze ontkenning van de Joodse geschiedenis en haar toe-eigening door de Palestijnen. Van de idiote aantijging dat Jezus een Palestijn was tot de vernietiging van Joodse artefacten in de Tempelberg.
De onderliggende motivatie voor dit alles lijkt duidelijk: men ziet de Joodse geschiedenis van het land als een directe bedreiging voor de eigen geschiedenis en identiteit. Een gedeelde band met het land, of beter gezegd, een andere band met het land, lijkt niet mogelijk. Komt dit omdat men ergens wel weet dat de Joden de betere papieren hebben, zoals sommige sympathisanten van Israel menen? Heeft het met -deels- islamitisch gefundeerd antisemitisme te maken, waardoor men niet naar de Joden als gelijkwaardig volk kan kijken, en hen slechts als dhimmi’s wenst te behandelen?

Hoe dit ook zij, wat telkens weer opvalt is het gebrek aan positieve voorbeelden uit de eigen geschiedenis. Zoals vaker opgemerkt vernoemt men scholen, straten en allerhande activiteiten naar terroristen, niet naar helden die een positieve, opbouwende rol hebben gespeeld in de Palestijnse geschiedenis en maatschappij.
De Palestijnse reactie op Gingrichs uitlatingen is dan ook nogal hypocriet:

Saeb Erekat, a senior Palestinian official, described his comments in an interview as “despicable”. Hanan Ashrawi, another top official, said Gingrich’s “very racist comments” showed he was “incapable of holding public office.” “What is the cause of violence, war in this region? Denial, denying people their religion, their existence, and now he is denying our existence,” said Erekat, for years a leading figure in peace talks aimed at the creation of a Palestinian state alongside Israel.

Als het racistisch is het bestaan van de Palestijnen als volk te ontkennen, dan is het evenzeer racistisch het bestaan van het Joodse volk te ontkennen. En als dergelijke opmerkingen aantonen dat Gingrich niet geschikt is voor zijn functie, hoe geschikt zijn Abbas en Erekat dan, die keer op keer hebben gezegd dat er geen sprake kan zijn van erkenning van Israel als Joodse staat, omdat een staat gebaseerd op religie racistisch zou zijn? Hoe geschikt ben je voor het ambt van president van de Palestijnen wanneer je naar herdenkingen ter ere van terroristen gaat en deze als helden eert, en nazi collaborateur Hai Amin Al Husseini prijst? Gingrichs opmerkingen waren niet handig en dragen zeker niet bij aan vrede, maar misschien dat Abbas en Ashrawi zich eerst eens kunnen concentreren op het eigen huis?

Maar zijn de Joden niet eveneens een verzonnen volk, of op zijn minst een volk dat uit een ratjetoe is ontstaan en een eigen identiteit heeft geconstrueerd? Het is een populaire opvatting onder anti- c.q. ‘post’ zionisten en Nederlandse media nemen dit gretig over, zoals men alles graag lijkt te geloven wat de Joodse claim op het land en dus Israels bestaansrecht onderuit haalt. Zie hier, hier en hier voor reacties op deze ideeën. Om kort te gaan: ja, ook Joden zijn geen genetisch zuiver ras en de Joden van nu stammen niet allemaal direct af van de Joden uit de tijd van het Oude Testament. De Joodse nationale identiteit is echter wel degelijk duizenden jaren oud, met unieke kenmerken zoals een eigen taal, religie, feestdagen en gebruiken. Er zijn natuurlijk verschillen tussen Joden uit verschillende landen, maar juist door deze unieke kenmerken is er ook een gevoel van verbondenheid van Joden over de hele wereld. Joden die naar een vreemd land gaan voelen zich vaak meteen thuis bij (en worden hartelijk verwelkomd door) de lokale Joodse gemeenschap, en door de eeuwen heen was men bereid elkaar te helpen in nood.

De Joden hebben een lange geschiedenis in het land, en hun religie is er diep mee verbonden. Na hun verdrijving door de Romeinen en later de Kruisvaarders zijn er telkens groepjes Joden teruggekeerd, en in sommige plaatsen (zoals Hebron) leefden Joden met een korte onderbreking gedurende de afgelopen 1000 jaar. Sommige Joden die naar het land dat nu Israel en de Palestijnse gebieden omvat trokken werden (vaak gedwongen) bekeerd tot de islam, anderen stierven aan malaria en andere ziekten.

De Palestijnen maar ook sommige zionisten ontkennen de nationale identiteit van de ander om diens claim op het land te ondermijnen. En hoewel de Joden al veel langer een volk zijn en een langere geschiedenis hebben in het land, en hoewel ook een deel van de Palestijnen naar het gebied waren geëmigreerd, blijft het een feit dat toen de zionisten in grotere aantallen naar het land kwamen, dit reeds bewoond was. Volk of niet, er woonden mensen en die hebben ook nationale aspiraties, al kun je erover twisten hoe oud die zijn en in hoeverre die op zijn minst worden aangewakkerd met onzuivere motieven. Het ontkennen van elkaars identiteit verandert niets aan de realiteit dat men samen in het land van de rivier tot de zee zal moeten wonen, en dat de ander niet in lucht op zal lossen of zonder geweld zal vertrekken. Israel lijkt inmiddels tot dit inzicht te zijn gekomen, al gaat dat niet echt van harte. Aan Palestijnse kant is men zoals gezegd nog niet zo ver, en daar zouden bemiddelaars ze steeds weer op aan moeten spreken.

Ratna Pelle