Anja Meulenbelt in 2006 (foto Govert de Roos – SP / bron Wikimedia Commons)
= IMO Blog =
Naast Sunny Bergman neemt ook Anja Meulenbelt het op voor Dyab Abou Jahjah – ze verwijzen zelfs zusterlijk naar elkaars artikelen. Meulenbelt besteedt er twee artikelen aan. In het eerste gaat ze vooral tekeer tegen de Groene Amsterdammer, waar Margreet Fogteloo Jahjah een antisemiet durft te noemen, en het vervolgens aandurft in dit vanouds kritische weekblad te schrijven dat:
… onder vooral linkse intellectuelen ‘de joodse zaak’ niet meer populair is, het mededogen voor gediscrimineerde minderheden heeft zich verlegd naar moslims. De nieuwe solidariteit is terug te voeren op het voortdurende conflict in Israël en het brute geweld tegen de Palestijnen. De wet van het getal doet de rest: er zijn miljoenen moslimmigranten in Europa die luid van zich laten horen, terwijl de joodse gemeenschap na de Tweede Wereldoorlog is geminimaliseerd en verregaand geassimileerd.
Dat mag uiteraard niet van Meulenbelt, betogen dat er tegenwoordig meer mededogen is voor moslims dan voor Joden. Anja – ‘ik heb helemaal niets tegen Joden en handel in dezelfde verzetstraditie als mijn moeder en oom’ – Meulenbelt verwijt Fogteloo kritiek op Israel met antisemitisme te verwarren en legt nog maar eens uit dat Israel niet deugt. Vervolgens wijst ze op onderzoeken waaruit blijkt dat moslims wel degelijk worden gediscrimineerd (nergens beweert Fogteloo dat dat niet het geval is, ze zegt alleen dat de controverse rond Jahjah duidelijk maakt dat er nu meer mededogen is met moslims dan met Joden). Als het Meulenbelt zoals ze zelf zegt, niet gaat om Jood of moslim maar om de mens in nood, waarom mag Fogteloo er dan niet op wijzen dat linkse intellectuelen tegenwoordig minder met Joden hebben? Blijkbaar raakt ze daar een gevoelig punt mee: want net als al die andere linkse intellectuelen en activisten bekommert Meulenbelt zich zelden om Joden in nood. Ze heeft het nooit over toegenomen antisemitisme (nee, dat wordt juist altijd enorm overdreven door zionistische Joden die daarmee Israel goed willen praten), ze werkt mee aan het misbruik van de Kristallnachtherdenking om juist de discriminatie van moslims te hekelen en zelfs Israel zwart te maken, en gaat op haar weblog geregeld tekeer tegen islamofobie en een ieder die daar te weinig oog voor heeft. Tekenend is een foto op haar blog van de onlangs overleden oprichtster van EAJG, Anneke Jos Mouthaan, die eens een prijs ging ophalen in hoofddoek. Meulenbelt noemt het haar ‘kleine solidariteitsactie’, waarbij Mouthaan genoot van de verwarring die dit opriep bij mensen. Joden die zeggen dat niet zij maar moslims nu het slachtoffer zijn en zij dus alle aandacht verdienen, wat wil je nog meer?
De kwalificatie van Fogteloo past dus precies bij Meulenbelt, die in de Bezige Bij controverse zonder enige aarzeling volmondig partij kiest voor de radikale Abu Jahjah met zijn haat tegen Israel, sympathie voor Hezbollah en steun voor geweld tegen Israelische burgers. Tel daar zijn uitspraken als ‘zionistenpijper’, sympathie voor de aanslagen van 9/11 en de smakeloze Anne Frank cartoon bij op en je bent ver voorbij kritiek op Israel. Het is dus juist Meulenbelt die kritiek op Israel en Jodenhaat door elkaar haalt.
Prima opvatting
Het is natuurlijk ook lastig: al die mensen waarbij hun afkeer van Israel wel degelijk samenhangt met hun negatieve visie/stereotypen over Joden, weten dat ze het over dat laatste beter niet te openlijk kunnen hebben. Joden verwijten teveel invloed en macht in bepaalde kringen te hebben wordt al snel als antisemitisch gezien en daarmee diskwalificeer je jezelf. Zeggen dat de zionistische lobby teveel macht heeft en de media nog steeds de propaganda van Israel voor zoete koek slikken, is een prima opvatting die het in bepaalde, hippe links-alternatieve kringen goed doet. Wanneer Zoabi op de Kristallnachtherdenking tekeer gaat tegen de Joden in Israel kan dat omdat het in het kader staat van het conflict tussen Israel en de Palestijnen, en daarin doet Israel soms foute dingen en zijn de Palestijnen de zwakkere partij. Mensen als zij en Abou Jahjah, die zelf hebben geleden onder wat zij noemen de ‘zionistische Joden’, mogen dit soort dingen zeggen zonder dat linkse intellectuelen daar snel aanstoot aan zullen nemen. Hetzelfde geldt voor de Joden zelf. Wanneer Hayo Meijer Israel met de nazi’s vergeleek was dat geen probleem, het was immers een Jood die het zei en hij kon het weten want hij was zelf een overlevende. Je kunt dus best ver gaan in je Jodenhaat als je voor Jood netjes ‘zionist’ invult, als je duidelijk maakt dat je niet Joden op zichzelf bedoelt, maar Joden in Israel, en als je je beroept op mensen die onder het conflict hebben geleden en vanuit eigen ervaring kunnen vertellen hoe extreem en afschuwelijk de ‘zionistische Joden’ wel niet zijn.
Daarom hebben veel mensen binnen links ook zo weinig moeite met het Arabische antisemitisme en baart grootmoefti van Jeruzalem Amin al-Husseini zo weinig opzien: zij zien dit alles in relatie tot het conflict en daarmee als van een heel andere orde dan het verderfelijke antisemitisme van de nazi’s en extreem rechts in Europa, ondanks het feit dat Al-Husseini Hitler openlijk steunde en met hem collaboreerde. Dat zowel moslims als rechtsradikalen het niet zo op Joden hebben berust in deze theorie op louter toeval; tussen onze dode Joden van weleer en de levende Joden in Israel zit immers een wereld van verschil. Het zionisme heeft van de Joden aldaar daders gemaakt, die mede schuldig zouden zijn aan het Arabische antisemitisme en agressie.
Kritiek op Westers discours
Zo wordt antisemitisme, zolang het wordt gebracht als antizionisme en in het kader staat van Israel als onderdrukker en bezetter, goed gepraat en ook niet als zodanig herkend. Ik kan niet in de hoofden van antizionisten als Meulenbelt kijken, maar zij gelooft naar ik aanneem oprecht dat zij nu hetzelfde doet als haar familieleden die in de oorlog Joden hielpen, en dat Abu Jahjah het misschien soms wat ongepolijst zegt, maar dat niet is ingegeven door Jodenhaat maar door zijn strijd tegen wat als een van de laatste koloniale ondernemingen wordt gezien. Antizionisme heeft binnen links het imago gekregen van strijd tegen onderdrukking en racisme, en empathie met de underdog. Ook zit er een ‘kritiek op het westerse discours’ sausje over, en dat doet het in links intellectuele krijgen vaak goed. Daarom doet de idiote omkering dat juist zionisme een vorm van racisme is en ook antisemitisme in de hand werkt, in bepaalde kringen opgeld, en wordt antisemitisme zo, net als vroeger de ‘klassieke antisemieten’ deden, de Joden subtiel zelf in de schoenen geschoven.
Het is bekend dat mensen in staat zijn veel feiten buiten te sluiten als die niet in hun beeld van een kwestie passen. Daarom kunnen op veel gebieden redelijke mensen het extremisme van Abu Jahjah goedpraten, en daarom wordt de collaboratie van de grootmoefti genegeerd, het antisemitisme in Palestijnse media, de ware aard en doelen van Hezbollah en Hamas miskend, wordt het groeiende antisemitisme en vooral ook de acceptatie ervan binnen delen van links niet als probleem gezien. Zie de perikelen in de Britse Labour partij als een van de vele voorbeelden hiervan. Daar is men wat dit betreft nog veel verder heen, en wordt de Holocaust goedgepraat, Hitler een zionist genoemd, door een ander de grootste persoon uit de geschiedenis en werd voorgesteld om alle Joden uit Israel naar de VS te deporteren. Enkele mensen, waarvan ex burgemeester van Londen Ken Livingstone de bekendste is, zijn geschorst. De nieuwe Labourleider Corbyn sympathiseert echter met Hamas dus het probleem is allerminst opgelost. Het is een beschamende vertoning die de partij in het bijzonder en links in het algemeen zeer veel schade berokkent.
Ratna Pelle
(Lees hier verder: Het verzet van Anja Meulenbelt en Dyab Abou Jahjah)