PGGM jarenlang bewerkt door anti-Israel lobby

= IMO Blog =   

Vervolg op: Selectief verantwoord ondernemen?

Naast veel media aandacht voor het Israelisch-Palestijnse conflict, is er ook druk op Nederlandse ondernemingen door een goed georganiseerde anti-Israellobby. Het blijkt dat pensioenbelegger PGGM jarenlang is bewerkt door een professionele lobby van zowel ontwikkelingsorganisaties als ICCO en Oxfam-Novib, die vele miljoenen tot hun beschikking hebben (deels van de overheid en deels donaties van mensen die hun bijdrage willen leveren aan armoedebestrijding in de derde wereld) en anti-Israel clubs als het Palestina Komitee, Een Ander Joods Geluid, Stop de Bezetting en DocP. Ook deze clubs werken deels met betaalde krachten, hebben bekende Nederlanders weten te strikken voor hun comité van aanbeveling en krijgen incidenteel overheidssteun voor projecten. Peter Borgdorff, directeur van het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (wiens gelden PGGM belegt), schrijft op zijn weblog:

De felheid, hartstocht en wanhoop waarmee het conflict gepaard gaat, lenen zich slecht voor nuance en gematigdheid. Toch is ons besluit om nu te stoppen met de beleggingen in de Israëlische banken, niet uit te leggen zonder die nuance op te zoeken. Ik doe graag een poging te vertellen hoe het zover gekomen is.

Wij worden al een aantal jaren op dit onderwerp aangesproken door organisaties zoals Cordaid, ICCO, IKV PaxChristi, Oxfam-Novib, Werkgroep Keerpunt en het Nederlands Palestina Komite. Voor een aantal van deze partijen verzorgen we toevallig ook de pensioenen. De kritiek is steeds dat wij niet zouden moeten beleggen in bedrijven die actief zijn in de Palestijnse bezette gebieden. Die kritiek trekken wij ons aan, omdat één van de inspiratiebronnen van ons beleid voor verantwoord beleggen bestaat uit het internationale recht. En buiten Israël is vrijwel iedereen in de wereld het erover eens dat de politiek van het bouwen van Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied, niet voldoet aan dat internationale recht.

“…voor deze partijen verzorgen we toevallig ook de pensioenen.” De ironie ontgaat hem wellicht, maar het lijkt me geen sterk argument. Niet wiens pensioen je beheert, maar hoogstaande ethische principes zouden leidend moeten zijn in de keuze waar wel en niet in te beleggen. Toch? Of waar is anders een aparte ethische commissie voor nodig? Even opmerkelijk is het dat hij zegt juist de nuance te zoeken en dan uit de doeken doet hoe men jarenlang is bewerkt door de anti-Israellobby. Ik waardeer zijn openhartigheid, maar wat heeft dit met nuance te maken? Wat is er genuanceerd aan om je oren te laten hangen naar een radikale club als het Nederlands Palestina Komitee, dat vrede en een tweestatenoplossing afwijst en Israels bestaansrecht ontkent? Het bouwen van nederzettingen wordt inderdaad door een meerderheid gezien als een schending van het internationaal recht (er zijn ook deskundigen die daar anders over denken) maar PGGM belegt zoals aangetoond wel in meer banken en instellingen die bij mensenrechtenschendingen betrokken zijn.

Het is niet de enige tegenstrijdigheid in Borgdorffs verhaal: hij legt uit dat men met de Israelische banken in gesprek is gegaan maar dit weinig opleverde omdat zij binnen de Israelische wet opereren en kolonisten als klant niet zomaar kunnen weigeren (ze hebben zowel Israeli’s als Palestijnen als klant in het deel van de Westoever dat onder Israelisch bestuur staat). Lijkt logisch. En dat men daarom zijn geld heeft teruggetrokken, wat alweer wat minder logisch lijkt. Hij vervolgt:

Ik vind het van belang te benadrukken dat dit besluit is wat het is. Voor- en tegenstanders van ons besluit hebben soms de neiging het in hun eigen voordeel uit te leggen. Maar het is niet meer en niet minder dan het volgende: we stoppen met onze belegging in vijf Israëlische banken. We beleggen gewoon in andere Israëlische bedrijven, en dat blijven we doen. Want niet het land waar een bedrijf staat of vandaan komt doet er toe, maar de vraag of het, ook in internationaal perspectief, verantwoord opereert.

Juist uit bovenstaande blijkt hoezeer land en bedrijf vervlochten zijn. In Israel zijn de (meeste) nederzettingen legaal, en dus hebben de bewoners recht op goederen en diensten van nationale bedrijven. Wat PGGM wilde was in feite de banken zover krijgen dat ze de Israelische wet omzeilden en naar verluidt zou men zelfs hebben geëist dat financiering van diensten als Magen David Adom (het Israelische Rode Kruis) op de Westoever zou worden gestaakt. PGGM belegt zoals gezegd in Turkse en Chinese staatsbanken, die daar ook aan de wetten van hun land gebonden zijn, en in Indonesische staatsobligaties en in Negaria. Ik weet zeker dat Indonesië en Nigeria wetten hebben die met het internationale recht en de mensenrechten op gespannen voet staan, maar dat maakt blijkbaar niet uit. Wanneer een land niet ‘verantwoord opereert’, zou het evenmin in aanmerking moeten komen voor steun van PGGM, als men aan verantwoord ondernemen en ethisch beleggen doet tenminste.

(wordt vervolgd)