= IMO Blog =
Zoals betoogd versterkt het Palestijnse bestuur het vijandbeeld tegen Israel onder de eigen bevolking, door het eren van terroristen en verheerlijken van het martelarenschap en door Israel te demoniseren. Door te blijven hameren op eisen als de terugkeer van de vluchtelingen en soevereiniteit over de hele oude stad van Jeruzalem voedt het de compromisloosheid. Voor zover Abbas en de zijnen al concessies zouden willen doen, laten ze na hier hun achterban op voor te bereiden.
Maar heeft Israel niet ook zulke fouten? Worden daar Palestijnen niet gedemoniseerd en de Arabieren allemaal als nazi’s voorgesteld? Wel, dat valt mee. In onze media en vooral onder het zogenaamde ‘denkende deel der natie’ is het erg hip om Israelisch nationalisme, religieuze achterlijkheid en Joods superioriteitsgevoel breed uit te meten. Zoals gezegd kent Israel een open samenleving en worden nationalisten tegengesproken door vredesduiven, en zijn er tal van organisaties en journalisten die het voor de Palestijnen opnemen. Radikale kolonisten kunnen op weinig sympathie rekenen bij de meerderheid. De idiote ideeën van sommige ultra orthodoxen worden bestreden door seculieren; er wordt openlijk gediscussieerd over de vrouwvriendelijkheid of het ontbreken daarvan bij het religieuze establishment. Er is een onafhankelijke rechtspraak en er zijn basiswetten die voorlopig het ontbreken van een grondwet goeddeels compenseren, waarin o.a. de gelijkheid van iedereen en het non-discriminatie beginsel zijn verankerd. Dit alles kan echter niet verhinderen dat er allerhande vooroordelen zijn over Palestijnen en Arabieren, dat er wantrouwen en angst is en racisme.
Wat in Israel erg zou helpen zijn organisaties die werkelijk proberen begrip voor beide kanten te bevorderen en van daaruit projecten opzetten waarin beide elkaar ontmoeten en samenwerken. De organisaties die het opnemen voor de Palestijnen zijn bijna allemaal erg eenzijdig en hebben daarom niet veel steun en sympathie bij de doorsnee bevolking. De steun die zij uit het Westen krijgen helpt ook niet mee, en leidt ertoe dat ze juist meer worden tegengewerkt door de overheid. Ik denk dat zulke organisaties op steun van een flink deel van de bevolking kunnen rekenen; de meeste mensen zien in dat ze, hoe dan ook, met de Palestijnen in het gebied zullen moeten samenleven en dat gaat toch wat makkelijker als men met elkaar in het reine kan komen en elkaar wat gunt. Pogingen zulke organisaties op te zetten liepen vaak vast op Palestijnse onwil om met ‘zionisten’ samen te werken. Vandaar dat alleen niet-zionistische en behoorlijk eenzijdige organisaties hun steun kunnen krijgen (en zelfs dan ligt het soms nog moeilijk). Er zijn wel enkele redelijk succesvolle initiatieven gericht op verzoening, zoals de Parents Circle, maar mijn indruk is dat men ook daar vooral samen de bezetting de schuld geeft van het geleden leed (dit heb ik zelf ervaren op een workshop, maar dat is alweer een tijd geleden), en niet oprecht probeert zowel het Palestijnse als het Israelisch-zionistische narratief te begrijpen. Joel Voordewind heeft tijdens zijn laatste reis naar het gebied zulke organisaties bezocht en er zijn steun voor uitgesproken. Het zou goed zijn als onze regering, in plaats van zich blind te staren op etiketten en samenwerking die de kolonisten ten goede zou kunnen komen, dergelijke initiatieven zou steunen.
Ook de Palestijnen zouden gebaat zijn bij zulke initiatieven, maar die kunnen alleen dan succesvol zijn wanneer mensen daar vrijuit kunnen spreken en niet bang hoeven zijn voor verrader uit te worden gemaakt. Daarom moet mijns inziens bij de Palestijnen eerst worden ingezet op vrijheid van meningsuiting en bescherming van dissidenten. Daarbij moet de opruiing in Palestijnse media en het eenzijdig-negatieve beeld dat van Israel en Joden wordt gegeven in schoolboeken worden aangepakt. De organisaties die Nederland en de EU nu steunen in zowel Israel als de Palestijnse gebieden zijn veelal eenzijdig anti-Israel en sommigen steunen een boycot tegen Israel en demoniseren het zionisme. Ze doen in feite het tegendeel van wat de regering en de EU zeggen te willen bevorderen.
Pas wanneer van onderop het beeld dat beide kanten (en met name de Palestijnen) van de ander hebben kan worden bijgesteld, maakt vrede een kans. Pas dan kunnen de regeringsleiders concessies doen en zijn ze geloofwaardig wanneer ze uitleggen dat dat goed is voor hun land en hun toekomst. Het is een moeizaam proces dat tijd vergt, en niet binnen een jaar of zelfs regeringsperiode van een Amerikaanse president voor elkaar is. Vandaar ook dat er zo weinig in wordt geïnvesteerd. Alle presidenten dromen ervan de geschiedenis in te gaan als degene die een historisch akkoord tussen Israel en de Palestijnen tot stand bracht; niemand droomt ervan om de weg te hebben bereid waardoor een volgende president samen met de Israelische en Palestijnse regeringsleiders zal worden vereeuwigd.
We moeten daarom niet op Amerika wachten maar zelf aan de slag. We moeten om te beginnen erkennen dat vrede niet zozeer strijd tegen de bezetting maar wederzijdse erkenning inhoudt. Daarmee immers wordt de bezetting op termijn overbodig. En we moeten kritischer durven zijn naar de Palestijnen, en niet bang zijn soms ‘politiek-incorrecte’ taal te gebruiken. Het is bijvoorbeeld onbestaanbaar dat (indirect) Nederlands en Europees geld gaat naar Palestijnse gevangenen en ex-gevangenen die Israeli’s hebben vermoord en daar nog steeds trots op zijn. Zo zal het draagvlak in Israel toenemen voor werkelijke concessies, en kan de vredesbeweging weer voet aan de grond krijgen.
Ondertussen moeten beide partijen stevig onder druk worden gezet. Geen nieuwe nederzettingenbouw behalve in enkele blokken die onder eerdere vredesplannen bij Israel zouden komen. Een einde aan de opruiing in Palestijnse media en schoolboeken. Een einde aan de verheerlijking van geweld en het martelarenschap. Alleen steun aan organisaties die de tweestatenoplossing in woord en daad voorstaan en de ander niet demoniseren of propaganda bedrijven. En het moet duidelijk zijn dat geld voor de PA terecht komt waar het voor bedoeld is: opbouw van instituties en de rechtsstaat.
Ratna Pelle