– Door Tjalling. –
Op zaterdag 27 september hield Tineke Bennema tijdens een inspiratie dag in de Sint Janskerk van Utrecht een speech voor de Vrienden van Sabeel. Haar haar visie was echter niets meer dan een vertolking van eenzijdige Palestijnse politiek. Ze preekte die dag voor eigen parochie maar op die ‘preek’ valt heel wat af te dingen.
De inspiratie dag werd gehouden in het kader van de vredesweek van 2014 met als motto ‘Wapen je met vrede’. De speech van Bennema was echter verre van vredig: “We voelen ons kwaad, machteloos. Maar we zijn niet zonder macht. En er is heel veel dat we kunnen doen”. Volgens Bennema zal het conflict nooit opgelost kunnen worden zonder Palestijns verzet. Dit verzet is ook zeker niet vredig. De toespraak van Bennema was dus wel gewapend, maar had echt niks te maken met de werkelijke betekenis van vrede.
Bennema noemde de verwoestingen in Gaza stad en het hoge dodenaantal. Ze zei natuurlijk niet wie daar voor verantwoordelijk moet worden gehouden, namelijk Hamas. Wel hoopte ze dat er nu toch eindelijk recht zal worden gedaan aan de Palestijnen, omdat Israël aanzienlijk is verzwakt in de publieke opinie. Helaas klopt dit laatste en daar maakt Bennema op haar manier dan ook handig gebruik van. Nu voor haar de tijd rijp bleek, somde ze de hele riedel maar weer eens op. Na WW2 zou het Westen zich volgens Bennema hebben gelaafd aan het beeld van een joodse staat, het uitverkoren volk, dat wel bekend was vanwege de Bijbel en dat in Palestina was teruggekeerd om vanuit de verdrukking, de Holocaust en uit alle windstreken een veilig huis te creëren. Hier gaat Bennema helemaal voorbij aan het feit dat de oprichting van de staat Israël lang niet alleen het gevolg was van de verschrikkingen uit WW2.
Het Zionisme kon ontstaan omdat de Franse Revolutie formeel een einde had gemaakt aan de rechtsongelijkheid tussen rangen en standen en tussen religieuze en etnische groepen in de door Frankrijk beheerste gebieden, en ook elders hadden verlichte vorsten in mindere of meerdere mate de joden vrijgelaten uit hun Middeleeuwse getto’s en meer gelijke rechten toegekend. Door de emancipatie uit de getto’s wendden sommige Joden zich af van hun traditionele religie, maar merkten wel dat zij zowel door de buitenwereld als binnen de eigen gemeenschap nog steeds als Jood werden beschouwd. Dit leidde in veel gevallen ook tot een nieuw besef van identiteit, dat de religie oversteeg. Hoewel dit in het Bijbelse ‘Am Yisrael’ (het volk van Israël), de notie van Joden als volk impliciet besloten ligt, werd het toen voor het eerst van de religie gescheiden. Echter de Joden waren en bleven nog een tijdlang een volk zonder land, overal te gast en nergens thuis. Bovendien bleek de status van de Diaspora beslist geen veiligheidsgarantie. Mede als reactie op de uitbarstingen van antisemitische geweld in Rusland trokken de eerste Zionisten in de jaren tachtig van de negentiende eeuw naar Palestina. Bennema heeft hier tijdens haar speech niet bij stilgestaan en ook niet bij alle Arabische vijandelijkheden vanaf de eerste immigratiegolven. Wel bij andere dingen.
De Arabieren in Palestina zouden volgens haar tijdens het uitroepen van de staat Israël voor ons ( = inwoners van Westerse landen, Tj) non-existent zijn geweest. Zijn wij Westerlingen nu zó dom? Tineke zal zeker grote moeite hebben met de Balfour Verklaring, maar daar staat toch al duidelijk in genoemd dat ‘niets mocht worden gedaan om aan de rechten van de bewoners afbreuk te doen’. Haar opmerking van non-existent klopt dus niet. Helaas zijn er meer en verdrietiger feiten die deze opmerking van Bennema traceren. Een schrijnend voorbeeld hiervan is het bloedbad te Hebron in 1929. Om dan maar te zwijgen over de houding tijdens WW2 van groot-moefti Al-Hoesseini van Jeruzalem. De Arabische bevolking van het toenmalige Palestina bestond wel degelijk en liet dat merken ook. Er was, en dat zal Bennema bedoelen met non-existent, toen nog geen sprake van een zelfstandig Palestijns volk.
Intussen zijn we wel bekend geraakt met het bestaan van een Palestijns volk. Bennema: “Palestijnen evolueerden dus van een nobody, naar een terrorist, naar een stenengooier, die op een zekere sympathie kon rekenen in het westen. Ook werd er meer duidelijk over de bezetting, de achterstelling in rechten en welvaart, de vernederingen”. Israël zou er volgens haar alles aan gedaan hebben om dit beeld te veranderen. Ze zei hierover: “Moeders zouden [volgens Israël] hun kinderen als kanonnenvoer gebruiken, de straat op sturen omdat ze niets gaven om het leven van hun talrijke kroost”. Bennema weet voorbeelden van het tegendeel te geven (Palestijnse moeders die hun kinderen juist proberen te stoppen), maar negeert de talrijke voorbeelden van moeders die het martelaarschap van hun kind prijzen.
Al zijn wij dan bekend geraakt met het bestaan van een Palestijns volk, dit is nog lang niet genoeg. Volgens Bennema kunnen we ons er niet toe brengen om Israël als dader te zien van het conflict. Zo zouden we in onze beeldvorming blijven hangen van diens rol van slachtoffer. Deze opmerking is allang door de feiten achterhaald, met -wrange- dank aan de mainstream van de media. Die hebben dit gegeven immers allang omgedraaid. Bennema ziet dit zelf ook wel hoor: “De daden van Israël zijn letterlijk in beeld gebracht. Vroeger had Israël het monopolie van de informatievoorziening, maar dat is definitief voorbij. De smartphone met film en camera, twitter en facebook leggen alles haarfijn vast en het verspreidingsgebied is de wereldbol geworden”. Inderdaad heeft ze dit goed gezien, maar ze zei niet dat tijdens de afgelopen Gaza Oorlog, Hamas het monopolie heeft gegrepen qua ‘informatie voorziening’, Het is echter zeer de vraag of het werkelijk betrouwbaar was wat smartphone met film en camera, twitter en facebook haarfijn vast mochten leggen. Ik weet wel zeker van niet. Hamas censureerde tijdens de recente oorlog in Gaza immers alle nieuwsgaring, om zichzelf als dader onzichtbaar te maken en alleen de burgerslachtoffers te laten zien.
De status van het conflict tussen Israël en de Palestijnen is vooral het gevolg van geschiedkundige feiten, waarbij begrippen als oorzaak en gevolg beter zijn te hanteren dan slachtoffer/dader. Dat de Palestijnen in een moeilijke positie verkeren zal ik zeker niet ontkennen. Maar een oplossing hiervoor kan alleen dan, wanneer ook van Palestijnse kant moeilijke concessies zullen worden gedaan. Echter zo’n opmerking zal niet gepast hebben binnen het kader van de inspiratie dag van Sabeel. Daar mocht iemand komen spreken die enkel en alleen vanuit Palestijns perspectief een ‘passende bijdrage’ zou leveren, maar die historisch gezien de plank volledig missloeg en niets heeft bijgedragen aan het komen tot een werkelijke vrede.
Als mede-organisator van de Inspiratiedag van de Vrienden van Sabeel reageer ik enkel kort op de laatste alinea. Er is namelijk wel degelijk gesproken over de Palestijnse concessies: bij de Oslo-akkoorden in 1993 hebben de Palestijnse onderhandelaars (inclusief Yasser Arafat) de Palestijnse claim op heel Israël opgegeven en zich tevreden gesteld met slechts 22% van het oppervlak van het historische Palestina, te weten de Gaza-strook en de Westelijke Jordaanoever. Mij dunk dat dat een kei van een concessie is, die aan Israëlische kant zijns gelijke niet kent.
Het is te makkelijk om nu Hamas op de voorgrond te stellen, terwijl de bulk van de Palestijnse politiek wordt bepaald door de PA, die op alle vlakken naar behoren samenwerkt met de Israëlische overheid en autoriteiten. Blijkbaar is er een Palestijnse zondebok nodig om het gebrek aan concrete Israëlische vredesinitiatieven te maskeren.
Tot slot ben ik zeer benieuwd naar uw reacties op de toespraken van Anja Meulenbelt en Debby Farber (van de Israëlische vredesorganisatie Zochrot) en de oproep van Dries van Agt aan de Nederlandse kerken.
Johan van den Berg
Vrienden van Sabeel Nederland
Werkgroep Grassroots
Laat ik (de webmaster) even reageren:
Terecht of onterecht, maar de Palestijnen gaven alleen een claim op voor soevereiniteit over een gebied waar ze nooit in de geschiedenis soevereiniteit gehad hebben. Ze bleven het recht claimen dat degenen die er in de mandaatperiode hadden gewoond terug zouden mogen keren, inclusief al hun nakomelingen (met de waarschijnlijke intentie dit gebied -Israel- via een bevolkingsoverwicht dan alsnog in handen te krijgen).
Israel heeft de bereidheid getoond een groot deel van het gebied op te geven waarover ze wel sinds 1967 zeggenschap hadden, en heeft tijdens de Oslo periode en de Gaza ontruiming ook daadwerkelijk gebieden aan de Palestijnse Autoriteit overgedragen.
Onze mening over Anja Meulenbelt en Dries van Agt is ruimschoots te vinden elders op deze website. Met Zochrot ben ik niet bekend, maar een grootschalige terugkeer van Palestijnse vluchtelingen is bepaald niet realistisch.
Beste Wouter,
Een grootschalige terugkeer van Palestijnse vluchtelingen is net zo realistisch als het bij Israëlische wet vastgelegde, daadwerkelijke recht van “terugkeer” van alle joodse mensen ter wereld naar de staat Israël. Als alle joden ter wereld van dat recht inderdaad gebruik zouden maken, en dat zijn er meer dan het aantal officiële Palestijnse vluchtelingen, zou Israël hen evenmin kunnen herbergen.
Net zoals de Israëlische Wet op de Terugkeer grote symbolische waarde heeft, terwijl de meerderheid van de joodse mensen er geen gebruik van maakt, zo zou de erkenning van het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen grote symbolische waarde hebben, terwijl lang niet alle Palestijnse vluchtelingen er daadwerkelijk gebruik van zouden (willen) maken. De Israëlische erkenning van dat recht zou echter wel een reële weg naar vrede openen…
Het gaat natuurlijk niet om het fysiek kunnen herbergen van zoveel mensen, maar om het feit dat het a) onacceptabel is voor de meeste Israëli’s, en b) als er toch miljoenen Palestijnen Israel zouden binnenkomen, dit tot een machtsstrijd en burgeroorlog zou kunnen leiden met een groter bloedblad dan in de afgelopen 100 jaar; dan wel Israel zou ophouden te bestaan en de zoveelste Arabische staat zou worden. De meeste Palestijnen leven in zo’n beroerde situatie in hun Arabische ‘gastlanden’, en is zo lang voorgehouden dat zij eens zullen terugkeren naar hun Palestina, dat het niet aannemelijk lijkt dat zij vrijwillig van deze mogelijkheid zouden afzien.
NB: de meeste Joden die niet van de wet op de terugkeer gebruik maken, doen dit niet omdat ze in de landen waar ze nu wonen veilig en goed kunnen leven.
Beste Johan,
In aansluiting op de webmaster kan ik u zeggen dat onze mening over Anja Meulenbelt en Dries van Agt inderdaad ruimschoots elders is te vinden op deze site. Vanuit deze kennis verbaasde de toespraak van Meulenbelt mij dan ook niet. Toch wil ik hier uitdrukkelijk stellen dat deze opmerking van Meulenbelt kant nog wal raakt : “Onder de ogen van de westerse wereld wordt de etnische zuivering en de vernietiging van Palestina voortgezet”. Dit is onjuist, want het is Hamas die verantwoordelijk gehouden moet worden voor het hoge aantal doden aan Palestijnse kant, terwijl Israël meer deed om burgers in Gaza te beschermen dan Hamas, door hen te waarschuwen bij aanvallen. Het is dan ook een gotspe om te spreken over `etnische zuiveringen onder onze ogen’, terwijl de ware slachtingen even verderop bij de buren plaatsvinden, en dat al jarenlang. Ik vraag mij af, waarom A. Meulenbelt zo vreselijk selectief verontwaardigd is. Ook begrijp ik niet waarom de PKN kerk zich niet kwader maakt om wat de christenen in het M.O wordt aangedaan, Waarom altijd maar die eenzijdige focus (ook van jou, Johan) op het veel kleinere leed in Palestina?
Hamas heeft bovendien de weerzinwekkende methode om gevallen slachtoffers in Gaza als propagandawapen te gebruiken. Van dergelijke methodes neem ik grote afstand.Veel omgekomen ‘burgers’ bleken bovendien strijders te zijn (zie bv. hier).
Dat de ontwikkelingen in Gaza langzaam gaan is ook voor een groot deel te wijten aan Hamas. En om te stellen dat deze (dus de recente Gazaoorlog) een geplande aanval was van Israël klopt ook niet. Laat staan dat Israëli’s nu al een nieuwe ‘aanval’ zouden plannen. Israël was genoodzaakt de recente – door Hamas uitgelokte – oorlog te voeren, nadat er maandenlang een rakettenregen was afgevuurd op onschuldige burgerdoelen in Israël.
Zochrot is een Joods-Israëlische organisatie, gesticht in 2002 met als doel de Al-Nakba, de Palestijnse exodus uit Palestina in 1948, ruimer bekend te maken. Dit moge dan goed zijn bedoeld, maar naar ik vrees komt deze doelstelling in de praktijk neer op het enkel en alleen bekend maken van wat er rondom 1948 is gebeurd vanuit Palestijns perspectief, waarbij ook nog eens het bestaansrecht van de Joodse staat ter discussie wordt gesteld. Natuurlijk moet ook het Palestijnse perspectief ten gehore worden gebracht, maar het is maar een perspectief en niet hèt ware perspectief.
Samenvattend: De positie van de Palestijnen is niet te benijden en behoeft uiteraard aandacht. Het voert echter veel te ver om enkel Israël hiervoor verantwoordelijk te houden, al is dit land fysiek de machtigste partij. Dit laatste wordt echter al tijdenlang onheus ondermijnd door veel media, die veelal verslaggeving doen vanuit Palestijns gezichtspunt, wat lang niet altijd overeenkomt met de feiten. Bovendien gaat het ook niet alleen om Israël – Palestina. Israël wordt door meer landen in het M.O bedreigd. Dat wordt vaak bewust weggelaten of gebagatelliseerd.
Tjalling.