– door Tjalling –
De Palestijnse premier Salam Fayyad heeft op 13 april zijn ontslag ingediend. De gespannen verhouding tussen hem en president Abbas worden in de media als belangrijkste reden van dit ontslag gezien. De twee zouden het niet eens zijn over het Palestijnse politieke en economische beleid. Maar vrijwel alle Nederlandse media hebben in hun berichtgeving concrete voorbeelden achterwege gelaten van waarover Abbas en Fayyad het niet met elkaar eens waren. Juist die weggelaten voorbeelden zouden de interne machtsstrijd en corruptie van Fatah, wat als gematigd wordt beschouwd, hebben kunnen ontmaskeren.
Salam Fayyad, die bekend staat om zijn gematigde toon, genoot krachtige steun van de internationale gemeenschap en wilde het Israëlisch-Palestijnse vredesproces nieuw leven inblazen middels onder meer Palestijnse economische projecten op de Westoever. Fayyad werd opgeleid als econoom aan de Universiteit van Texas in Austin en promoveerde aldaar. Hij vervulde functies met betrekking tot de Palestijnse gebieden bij de IMF en de Arabische Bank. In november 2003 werd hij benoemd tot minister van Financiën van de Palestijnse Autoriteit en voerde hij financiële hervormingen door, zoals het opstellen van een jaarlijkse begroting. Bovendien, en zeker niet onbelangrijk, pakte hij de welig tierende corruptie aan, waarvoor hij internationale erkenning verwierf. Na zijn functie tijdelijk neer te hebben gelegd werd Fayyad in 2009 door Abbas zelf benoemd tot premier. Premier Fayyad werd door Amerika beschouwd als een sterke partner voor de internationale gemeenschap en een belangrijk persoon voor het bevorderen van de economische opbouw van de toekomstige Palestijnse staat en de veiligheid.
Waar Abbas en Fayyad werkelijk ruzie om hadden wordt in de meeste media afgedaan als onmin of een slechte verstandshouding tussen die twee zonder opgaaf van redenen. Dat is jammer, want er was wel reden voor die slechte verstandshouding. Abbas en de leiders van Fatah zagen Fayyad in het algemeen als een bedreiging voor hun controle over de Palestijnse Autoriteit en in het bijzonder de financiën. Daar nu precies wringt het: Fatah was het absoluut niet eens met Fayyad over de besteding van buitenlandse gelden.
Het Gatestone Institute plaatste op 11 april een interessant artikel op zijn website met een pakkende eerste zin: “The Fatah leaders are yearning for the days of Yasser Arafat, when they were able to steal international aid earmarked for helping Palestinians”. Top kaderleden van Fatah beschuldigen Fayyad ervan te snijden in fondsen bestemd voor Fatah-leden in de Westbank en de Gazastrook, en te weigeren om salarissen uit te betalen aan voormalige Fatah militanten. En daarmee zijn we bij de oorzaak van het ontslag van Fayyad gekomen. Fatah’s belangrijkste probleem met hem was dat hij naar hun mening teveel controle over het budget van de P.A. had, waardoor Fatah niet langer beslag kon leggen op buitenlandse hulpgelden. Bovendien beschuldigden Fatah-leden Fayyad ervan dat hij hun posities en macht aan het ondermijnen was. Hier licht het ANP bericht in o.a. Trouw een klein tipje van de sluier, maar gaat niet verder dan de vage opmerking dat de al langer bestaande spanningen tussen Abbas en Fayyad de laatste zijn tijd opgelopen, voornamelijk over de vraag wie de leden van het kabinet benoemt.
Voorts speelt nog mee dat Fayyad toch al niet geliefd was onder de Palestijnse bevolking omdat men hem zag als iemand die door het Westen in het zadel was geholpen en niet direct of indirect deel heeft genomen aan (terreur-) acties tegen Israël. De in 2005 door hem en Hanan Ashrawi opgerichte Derde Weg Partij haalde in 2006 slechts 2,41% van de stemmen.
Het vertrek van Fayyad komt juist op het moment dat de Verenigde Staten het Israëlisch-Palestijnse vredesproces nieuw leven willen inblazen. De rol van Fayyad, met name het opbouwen van degelijke instituties en een economische basis voor de Palestijnse staat in spé, zal nu door iemand anders moeten worden overgenomen. Dat zal zeker geen positief effect hebben op de onderhandelingen, want weinig Palestijnen kunnen die positie overtuigend invullen. Door het vertrek van de gematigde Fayyad is de kans op een vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen alleen maar kleiner geworden. Dat valt niet aan Israël te wijten, wel aan de houding van Fatah en hun zeer bedenkelijke financiële praktijken. Met name dat laatste had door de media aan de hand van concrete voorbeelden toegelicht moeten worden. Het schijnt dat, in tegenstelling tot Palestijns leed, de Palestijnse corruptie voor de media geen hoge nieuwswaarde heeft.
Bronnen:
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Salam_Fayyad
- http://calevbenyefuneh.blogspot.nl/2013/04/phd-in-economics-seeking-new-job.html
- http://www.gatestoneinstitute.org/3670/fayyad-vs-fatah
- http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4367617,00.html
- http://rubinreports.blogspot.nl/2013/04/by-barry-rubin-one-wonders-why-this.html
- http://www.trouw.nl/tr/nl/4496/Buitenland/article/detail/3425476/2013/04/13/Ontslag-Palestijnse-premier-geaccepteerd-door-Abbas.dhtml
- http://www.nrc.nl/nieuws/2013/04/13/palestijnse-premier-salaam-fayyad-neemt-ontslag-geaccepteerd-door-abbas
- http://blogs.jpost.com/content/john-kerry-and-palestinian-state