apr 132019
 

= IMO Blog =

Bij politieke partijen, media en opiniemakers in het Westen geldt Israels bestaansrecht van oudsher als vaststaand feit in de discussie over het Midden-Oosten. Dat is echter al jaren aan het opschuiven, en dit bestaansrecht wordt tegenwoordig zelfs in gerenommeerde media met enige regelmaat openlijk betwijfeld of betwist. Dat leidt vervolgens meestal tot verontwaardiging van de ‘usual suspects’, en heel soms wringt een hoofdredacteur of ombudsmens zich in bochten om aan beide kanten recht te doen maar verder gebeurt er weinig. Zelfs in VPRO’s Zomergasten mocht de hardcore antizionist Abou Jahjah een paar jaar geleden uitgebreid zijn ideeën aan de man brengen. En nu heeft dan een gerenommeerde serieuze politieke partij BDS omarmd. – Of wacht, ze steunen het ook weer niet echt, zo verklaart men later als er toch wat commotie door komt in de weken voor de provinciale statenverkiezingen.

Motie

Afgelopen februari nam het GroenLinks congres een motie aan waarin wordt gesteld dat BDS ‘een geoorloofd middel is om de Palestijnen te helpen in hun strijd voor rechtvaardigheid’. De Europarlementariërs van de partij worden bovendien opgeroepen zich krachtig te verzetten tegen verboden van BDS zoals bijvoorbeeld in Frankrijk (zie volledige motie onderaan deze blog). Dit leidde begrijpelijkerwijze tot verontrustende reacties uit pro-Israel hoek en een demonstratie van Christenen voor Israel die ook de NOS haalde, waarop een gesprek volgde, en een verklaring op de website van GroenLinks waarin een en ander werd gedownplayed. Bram van Ojik sprak ook met het NIW om de schade te beperken. Het werd er allemaal niet duidelijker op. Op de GroenLinks website staat:

“De motie is niet bedoeld als steun aan de doelen van BDS. Sterker nog: GroenLinks is niet voor een boycot van Israël. GroenLinks hecht groot belang aan het naleven van het internationaal recht en aan respect voor mensenrechten. In het Israëlisch-Palestijnse conflict verwerpen wij geweld en intimidatie van beide zijden.”

In het NIW verklaart Van Ojik:

“Het ging ons erom of je met een verbod of beperkende maatregelen op BDS moet reageren, de motie was voor ons vooral een kwestie van de legitimiteit van de BDS-beweging. Niet zozeer haar doelen, als wel het middel. Waarmee je het eigenlijk dus vooral over de vrijheid van meningsuiting hebt. Wij doen het zelf niet, maar als mensen willen pleiten voor BDS, moeten zij dat wat ons betreft kunnen doen.”

In de begeleidende tekst van de motie werd echter gesproken over ‘de gewelddadige Israëlische onderdrukking’, de ‘bezetting van Gaza’, ‘geweldloos Palestijns verzet’ en het ‘onterecht in verband brengen van BDS met antisemitisme’ door een ‘krachtige lobby’, aldus het NIW in hetzelfde artikel. Ook zegt de motie dat ‘Burgeracties zoals BDS aansluiten bij de EU kernwaarden van vrije meningsuiting en geweldloze politieke actie.

Dat verbaast me niks als ik even later lees dat hij uit de koker komt van Karel van Broekhoven, radikaal anti-Israel activist en voorzitter van de Midden-Oosten werkgroep van GroenLinks, die nauw samenwerkt met het Nederlands Palestina Komitee (NPK). Werkgroeplid Wim Lankamp is tevens bestuurslid bij het NPK en NPK-voorzitter Robert Soeterik mocht eens als Midden-Oosten deskundige komen orakelen* bij GroenLinks. Van Broekhoven kwam ook meermaals in het nieuws met anti-Israel acties, zoals vorig jaar toen zijn Breed Platform Palestina een sticker met de naam van de Palestijnse activiste Ahed Tamimi plakte over het straatnaambord van verzetsheldin Hannie Schaft in Haarlem. Ahed Tamimi heeft zich uitgesproken voor gewelddadig Palestijns ‘verzet’ (lees aanslagen), en komt uit een militante familie die bekend staat om haar steun aan geweld. Ze werd in december 2017 opgepakt omdat ze samen met een nicht geweld gebruikte tegen Israelische soldaten in de hoop een reactie uit te lokken.

Er zijn veel dwarsverbanden en samenwerkingen tussen pro-Palestina activisten en GroenLinks. In de Midden-Oosten werkgroep zitten of zaten onder meer Sietse Bosgra (secretaris van het NIPI) en Jaap Hamburger en wijlen Hajo Meijer (EAJG). Op een bijeenkomst in 2013 op initiatief van de Midden-Oosten werkgroep kwamen BDS’ers van UCP, ABVA-KABO en DocP (Sonja Zimmermann) de stand van zaken rond BDS bespreken, nadat GroenLinks net haar ‘foute’ bewakingsbedrijf G4S de deur had gewezen (omdat G4S meewerkt aan de bewaking van gevangenissen in Israel).

Vernietiging

De begeleidende tekst bij de BDS motie komt dicht in de buurt van het taalgebruik van DocP, waar stelselmatig van een zionistische lobby wordt gesproken en BDS als geweldloos verzetsmiddel wordt gepromoot. DocP steunt BDS en omschrijft het doel ervan o.a. als volgt: “BDS wil vernietiging van de Joodse staat”, zo wordt constant herhaald. Nee: BDS wil een staat waar alle inwoners gelijke rechten hebben, inclusief de joodse inwoners (50% van de bevolking).

Hier zit hem natuurlijk de crux. Wat is ‘vernietiging van de Joodse staat?’. Als je daarmee bedoelt dat je voor het platgooien van Israel met bommen bent, dan begrijp ik dat GroenLinks, maar ook DocP en andere organisaties die Israels bestaansrecht niet erkennen, ontkennen hiervoor te zijn. Vernietiging suggereert geweld, oorlog en/of gewelddadige verdrijving. Hamas is daarvoor, en delen van Fatah ook, Hezbollah en Iran, maar maatschappelijke en belangenorganisaties zeggen uiteraard niet een dergelijk extreem doel na te streven. En willen dit denk ik ook oprecht niet.

Wanneer in pro-Israelhoek van ‘vernietiging van Israel’ wordt gesproken, wordt vaak gehint op de gevolgen van maatregelen of acties die een partij/organisatie voorstaat. Men bedoelt doorgaans dat de betreffende persoon of organisatie het zelfbeschikkingsrecht van Joden in het land Israel ontkent, en/of dat men maatregelen voorstaat die Israels bestaansrecht dusdanig in gevaar brengen dat zij mogelijk niet kan overleven. Zo zeggen veel Palestina adepten (zoals DocP ook hierboven stelt) dat een Joodse staat racistisch is en er een staat moet komen waar Joden en Arabieren gelijke rechten hebben. Dat lijkt zeer oppervlakkig bekeken misschien eerlijk, gezien het feit dat Joden en Arabieren al zolang om hetzelfde stukje land strijden, maar men vergeet eventjes dat er al tientallen Arabische landen zijn, die qua cultuur, godsdienst en taal deels sterk verwant zijn aan de Palestijnse identiteit. Bovendien zijn uit deze landen bijna een miljoen Joden verdreven en hebben zij hier nooit gelijke rechten gehad.

Israel heeft een deel van deze vluchtelingen opgevangen. Er is geen andere Joodse staat, en de Joden zijn ook veel kwetsbaarder gezien hun aantallen en de lange geschiedenis van antisemitisme en vervolging. Als zo’n experiment met één staat voor beide volken zou mislukken (en die kans lijkt me erg groot) dan is het de vraag waar Joden veilig heen kunnen en waar en hoe hun cultuur, taal en godsdienst beschermd en behouden kunnen blijven. Joodse gemeenschappen in Europa en Amerika staan ook om verschillende redenen onder druk: mensen voelen zich onveilig, hebben met antisemitisme te maken of met kleine aantallen en assimilatie waardoor steeds meer Joods leven dreigt te verdwijnen.

Zionist

Dit alles lijkt GroenLinks niet te snappen of niet te deren. Men ziet Joden waarschijnlijk meer als religie dan als volk, en vindt zeker dat ze niet gediscrimineerd mogen worden op de ‘klassieke’ manier zoals de klassieke antisemieten dat deden: ze hebben gelijke grondrechten en mogen hun religie vrijelijk belijden en erbij lopen hoe ze willen etc. etc. Maar als ze worden belaagd door anti-Israeldemonstranten en misschien zelf een Israelvlag bij zich hebben dan wordt dit niet gezien als antisemitisme maar als onderdeel van de strijd tussen pro- en anti-Israel sympathisanten. Wanneer BDS’ers zionisten ’tuig van de richel’ of ‘pieces of shit’ noemen (Norren) en de Davidster voor een kakkerlak of hakenkruis inruilen (wederom Norren) dan heet dat ‘activisme’, misschien grof, maar geen antisemitisme. Een zionist is voor veel Palestina sympathisanten sowieso al een verwerpelijk persoon, iemand die er extreme opvattingen op na houdt over de Palestijnen en hun moedwillige verdrijving en vernedering voorstaat. En voor zo iemand hoef je geen respect te hebben, en wanneer die wordt aangevallen is dat dus geen antisemitisme. Zo sluit je mensen uit en rechtvaardig je geweld tegen je opponent, een kenmerk van extremistisch denken.

GroenLinks gaat natuurlijk niet zo ver, al zal er in de partij wel door sommigen zo over gedacht worden. Bij1 lijkt wel zover te gaan, en op een ontluisterende video is te zien hoe een Jood, enkel om het feit dat hij zionist is en Israel steunt, wordt vernederd, uitgescholden, rook in zijn gezicht geblazen, bespuwd en in zijn gezicht gesnauwd dat hij geen respect verdient. Twee duoraadsleden van Bij1 staan erbij, kijken ernaar en stemmen ermee in. Een van hen, Jazie Veldhuyzen, houdt zelf een tirade tegen hem en weigert zijn uitgestoken hand.

In werkelijkheid was ook de door velen in GroenLinks ongetwijfeld gewaardeerde Israelische schrijver Amos Oz een zionist, en noemde zichzelf ook zo. Zionisme en kritiek op Israel en streven naar een einde aan de bezetting kunnen prima samengaan. Maar ook iemand die op de lijn van Likoed zit of ook rechts daarvan en dit vreedzaam uitdraagt verdient natuurlijk evenveel respect als iemand die tegen het beleid van de regering is, zolang men niet oproept tot haat of geweld jegens een bevolkingsgroep.

Het criminaliseren van zionisme en dit gelijkstellen aan bepleiten van geweld en zelfs genocide tegen de Palestijnen is een vorm van antisemitisme. Zo worden via een achterdeur de oude anti-Joodse stereotypen weer binnengehaald, nu onder het mom van ‘antizionisme’: de zionistische lobby zou teveel invloed hebben, zionisten zouden bloeddorstig zijn en machtsbelust en zich uitverkoren voelen boven anderen etc. Zionist als scheldwoord is bijna net zo erg als kkjood. Bovendien is het onzinnig om te doen alsof Israel en Joden, en daarmee antisemitisme en antizionisme twee heel verschillende zaken zijn. Voor veel Joden is Israel hun thuis, of een tweede thuis, of het thuis van familie. Men voelt zich ermee verbonden ook als men de regering verafschuwt.

Daarom zijn volgens veel Joden antisemitisme en antizionisme feitelijk hetzelfde. Als je het bestaansrecht ontkent van de enige Joodse staat terwijl er wel tientallen Arabische staten mogen zijn, discrimineer je. En voor wie dan komt aanzetten met de oorspronkelijke Palestijnse bewoners: veel Arabische landen zijn ook met het nodige geweld tot stand gekomen, en minderheden worden er vaak slecht behandeld. Bovendien vergeet men vaak dat de Joden zelf ook oorspronkelijke bewoners van het gebied zijn, eigenlijk oorspronkelijker dan de Arabieren. Maar links ziet Joden in Israel als westers en koloniaal en dus als dader, en Arabieren als niet-westers en inheems en dus slachtoffer.

Je kunt wel antizionist zijn zonder ook gevaarlijk dicht bij antisemitisme te komen, maar het komt niet vaak voor. Er zijn mensen die principieel tegen de natiestaat zijn, daar deze altijd in zekere mate de eigen groep als norm neemt en voortrekt, hoe goed de grondrechten voor eenieder ook zijn gewaarborgd. Dat mag zo zijn, de vraag is hoe je een en ander beter zou kunnen organiseren. De grote rijken van weleer boden de burger minder bescherming en rechten, en veel multi-etnische staten vallen vroeg of laat uit elkaar.

Een zekere mate van racisme (voorkeur voor de eigen soort, of minder beladen gezegd, mensen die op je lijken en er dezelfde gewoontes en ideeën op na houden) en discriminatie zit blijkbaar ingebakken in de mens. Dan is het misschien het beste de geopolitieke ordening mede daarop te baseren, met zo goed mogelijke waarborgen voor de rechten van minderheden. Israel doet het in dat opzicht vergeleken met de omliggende landen, en gezien de moeilijke situatie waarin het zit, niet slecht, al staan sommige rechten wel onder druk.

(Wordt vervolgd)

Ratna Pelle

* In 2009. Jesse Klaver was destijds aanwezig als voorzitter van GL jongerenorganisatie Dwars, maar vertrok halverwege de bijeenkomst; hij vond de benadering van de Midden-Oosten Werkgroep “ongenuanceerd en nutteloos”.

~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~*~

De BDS-motie van het congres van GroenLinks:

Constaterende dat

  • BDS (Boycot, Divestment and Sanctions) een vorm is van geweldloos verzet tegen de gewelddadige Israëlische onderdrukking van de Palestijnen;
  • BDS oproept tot boycot, desinvesteren en sancties tegen Israël om zo druk uit te oefenen om de bezetting van de Westoever (inclusief Oost Jerusalem) en Gaza te beëindigen en de rechten van de Palestijnen te respecteren;
  • De oproep tot BDS in 2005 is gedaan door 171 maatschappelijke Palestijnse organisaties in de hoop de internationale gemeenschap te bewegen;
  • Deze oproep wereldwijd wordt opgevolgd;
  • BDS de Israëlische overheid verantwoordelijk houdt voor haar overtredingen van internationaal recht;
  • BDS een zeer effectief verzetsmiddel is gebleken;
  • Israël en organisaties die de belangen van Israël vertegenwoordigen dan ook alle middelen proberen in te zetten om BDS te verhinderen en te verbieden;
  • BDS ten onrechte in verband wordt gebracht met antisemitisme.

Overwegende dat

  • Het Israël is gelukt om in een aantal landen, zoals Frankrijk, BDS te laten verbieden en strafbaar te stellen;
  • Ook in andere landen van de EU, waaronder Nederland, een krachtige lobby gaande is voor zo’n verbod;
  • Burgeracties zoals BDS aansluiten bij de EU kernwaarden van vrije meningsuiting en geweldloze politieke actie;
  • Een verbod op BDS daarom in strijd is met deze kernwaarden.

 

Spreekt uit 

  • Dat BDS een geoorloofd middel is om de Palestijnen te helpen in hun strijd voor rechtvaardigheid.

Roept de GroenLinks parlementariërs op om

  • Alert te zijn op pogingen om BDS in enig land strafbaar te stellen en zich krachtig tegen zulke pogingen te verzetten
  • Actie te ondernemen om de EU-landen waar wel al sprake is van een BDS-verbod te bewegen dit ongedaan te maken.

Toelichting
Van alle verzetsmiddelen die de Palestijnen hebben ingezet om zich te verweren tegen de Israëlische onderdrukking is BDS een van de meest succesvolle gebleken. De overmacht van Israël, zowel militair als in de internationale politieke arena, laat zich op geen enkele ander manier bestrijden. Niet voor niets zet Israël zware middelen in om BDS te stoppen. Als verzetsmiddel is BDS geweldloos, en maakt slechts gebruik van economische middelen. Economische sancties zijn een geaccepteerd drukmiddel, dat door de EU zelf veelvuldig wordt gebruikt, bijvoorbeeld richting Rusland. Het zou onaanvaardbaar zijn als Israël als enige land ter wereld uitgezonderd zou worden van toepassing van dit middel.

Share