~ door Wouter ~
VN Veiligheidsraad Resolutie 2334 van vorige vrijdag, die het bouwen in Oost-Jeruzalem en in nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever door Israel veroordeelde, heeft het nodige stof doen opwaaien. Deze resolutie is niet geheel zonder precedent: in 1979 werd Veiligheidsraad Resolutie 446 aangenomen met 12 stemmen voor en 3 onthoudingen, van Noorwegen, het VK en de VS (regering Carter). Resolutie 446 was eigenlijk eenzijdiger dan de huidige, omdat die alleen het nederzettingenbeleid van Israel veroordeelde zonder enige andere partij aan te spreken.
De nieuwe resolutie noemt de nederzettingen wat explicieter en harder een ‘flagrante schending onder internationaal recht’. Maar voorstanders, waaronder Israelische vredesactivisten, benadrukken dat Resolutie 2334 niet slecht is, omdat Israel binnen ‘de grenzen van 1967’ duidelijk erkend wordt en ook stelling wordt genomen tegen terreur en opruiing. Dat klopt enigszins: opruiing, provocaties, terreur en geweld tegen burgers worden in algemene zin veroordeeld, en de PA wordt eraan herinnerd dat ze tegen terreurgroepen moet optreden, maar niet meer dan dat. De Palestijnen worden niet bekritiseerd omdat ze te weinig optreden of aan opruiing doen. Wel worden beide partijen en de internationale gemeenschap opgeroepen om aan verzoening en toenadering te werken om de twee-staten-oplossing mogelijk te maken.
De Verenigde Staten zei zich van stemming te hebben onthouden omdat enerzijds de strekking van de resolutie conform het (decennia lange) beleid van de Amerikaanse regering is, en anderzijds de eenzijdige bias in de VN (de talloze resoluties en veroordelingen van Israel in de Algemene Vergadering, Mensenrechtenraad etc.) de VS ervan weerhouden om vóór deze resolutie te stemmen. Toch hebben de VS, ook onder Obama in 2011, soortgelijke resoluties eerder gevetood.
Een hoofdreden om het veto dit keer niet te gebruiken, was dat de breed gewenste twee-staten-oplossing steeds verder uit het zicht lijkt te verdwijnen. Tijdens de regeringperiode van Obama groeide de ‘kolonistenbevolking’ in Oost-Jeruzalem en de Westoever van circa 500.000 tot 600.000, wat het steeds moeilijker maakt om bij een eventueel vredesverdrag nederzettingen te ontruimen. Oostelijk van de afscheidingsbarrière kwamen er sinds 2009 20.000 Israelische bewoners bij. Intussen is de huidige coalitie van Netanyahu de meest pro-kolonisten regering ooit, waarvan belangrijke coalitiepartners zich luidruchtig tegen de twee-staten-oplossing uitspreken. Bovendien wordt aan een wet gewerkt die tientallen nederzettingen en buitenposten zou legaliseren die op Palestijnse privégrond zijn gebouwd. De verkiezing van Donald Trump in de VS zou Bennet en co hiertoe gemotiveerd hebben. Trump betekent voor de kolonistenbeweging dan ook een stevige wind in de zeilen.
Minister Kerry maakte in een lange toespraak woensdag duidelijk dat de stemonthouding een poging van hem en Obama is om het zicht op de twee-staten-oplossing te behouden na hun vertrek, maar het is zeer de vraag of dit zo zal uitpakken. Het geeft tegenstanders van Israel een extra wapen tegen de Joodse staat terwijl het niets doet om de Palestijnen tot concessies te bewegen. In de twee pogingen tot vredesbesprekingen onder Obama (2009-2010 en 2013-2014) was Abbas nauwelijks naar de onderhandelingstafel te krijgen, en hij blijft pertinent weigeren Israel als Joodse staat te erkennen. De Palestijnen stappen met de nieuwe resolutie waarschijnlijk naar het ICC, en de BDS beweging kan het goed gebruiken in haar campagnes en als drukmiddel naar bedrijven en overheden. De Washington Post en andere critici verwachten dan ook dat de resolutie meer kwaad dan goed zal doen.
In zijn toespraak pleit Kerry gepassioneerd en uitgewogen voor maatregelen door beide kanten om vertrouwen op te bouwen en vredesonderhandelingen weer mogelijk te maken. Op 15 januari wordt in Parijs nog een internationale vredesconferentie gehouden over Israel/Palestina, zonder aanwezigheid van de hoofdrolspelers. Er wordt gespeculeerd over een tweede resolutie in de Veiligheidsraad na die conferentie en voordat Obama door Trump wordt opgevolgd. Netanyahu heeft zijn ministers daarom gevraagd geen controversiële uitspraken meer te doen tot het zover is. Uiteindelijk was het waarschijnlijk het openlijke fanatisme binnen zijn regering voor de nederzettingen dat Obama bijna dwong om de resolutie in de Veiligheidsraad te laten passeren.
De volledige tekst van de resolutie staat onderaan deze pagina.
De speech van John Kerry over de resolutie en zijn visie op het conflict staat hier.
Een opiniestuk van vredesactivist George Baskin staat hier.
Het kritische commentaar van de Washington Post staat hier.