Werd Ahmed al-Jaabari uitgeschakeld of vermoord?

nov 202012

Interpretatie van dood Ahmed al-Jaabari draagt in veel media bij aan negatieve beeldvorming over Israël.

Hamas leader Khaled Meshaal (bottom L) with Ahmed Al-Jaabari (bottom R), top commander of Hamas armed wing Al-Qassam brigades, after a prisoner swap deal between Hamas and Israel, in Cairo (October 18, 2011)

door Tjalling

Tijdens de huidige geweldsuitbarsting in het zuiden van Israël en Gaza wordt Israël door de meeste media opnieuw neergezet als de partij die daarop onjuist reageert en zo voor escalatie zorgt. Een voorbeeld hiervan is de berichtgeving naar aanleiding van de dood van Ahmed al-Jaabari, de belangrijkste leider van de Al Qassam Brigades (de militaire tak van Hamas), die op de middag van afgelopen woensdag 14 november om het leven kwam.

De dood van al-Jaabari haalde alle belangrijke media, om twee redenen:

Hij stierf door een gerichte Israëlische aanval.
Zijn dood vormde een schakel in het escalerende geweld van de afgelopen weken.

Als hij door rivaliserende Palestijnen was omgebracht, had dit hoogstens tot een korte vermelding in enkele kranten geleid. De verdere geweldsescalatie die dezelfde dag plaatsvond gaf extra nieuwswaarde aan zijn dood, temeer omdat Israël hiermee een nieuwe militaire operatie inluidde.

De nieuwswaarde van het feit houdt dus vooral verband met de context die erbij wordt gegeven. De wijze waarop het feit en de omstandigheden door de media worden gepresenteerd, bepalen mede de beeldvorming die ontstaat over het conflict, over de rollen van de verschillende partijen en hun verantwoordelijkheid voor het ontstane leed. De toonzetting en de volgorde waarin de feiten worden vermeld zijn hierbij van belang.

In het weekend voorafgaand aan de dood van al-Jaabari waren er meer dan 100 raketten vanuit Gaza op Israël afgevuurd, maar echte media-aandacht kwam (zoals meestal) pas met de start van de Israëlische operatie. Onderstaand enkele voorbeelden van wat er in verschillende media naar aanleiding van de dood van Ahmed al-Jaabari werd geschreven en de manier waarop.

In een artikel van het Friesch Dagblad op 15 november staat: “Na dagenlange beschietingen vanuit Gaza is Israël gisteren een grote operatie, Operation Pillar of Defense, tegen Hamas begonnen. De operatie begon met het uitschakelen van Ahmed al-Jaabari, een leider van de Islamitische verzetsbeweging Hamas”. Deze weergave is feitelijk correct, al kan men de term ‘uitschakelen’ hier als eufemistisch beoordelen.

De Leeuwarder Courant meldt op 14 november: “Een Israëlische raketaanval heeft woensdag in Gaza-Stad het leven gekost aan Ahmed al-Jaabari, een leider van de Islamitische Verzetsbeweging Hamas. Volgens hulpverleners zijn twee leden van Hamas omgekomen bij de aanval op de auto waar ze in reden. Israël heeft laten weten dat de militaire chef van Hamas, Jaabari, is gedood bij een van de raketaanvallen op de Gazastrook.” Pas in de tweede alinea van dat artikel wordt de reden genoemd: “De moordaanslag op Jaabari volgt op een reeks beschietingen op Israëlisch grondgebied vanuit de Gazastrook”. De term ‘moordaanslag’ en de volgorde waarin de feiten worden vermeld maken dat Israël in dit bericht negatiever naar voren komt.

De NOS website op 14 november: “Israël is bezig met een offensief tegen de top van Hamas, uit vergelding voor de raketaanvallen op het zuiden van Israël vanuit de Gazastrook. Het eerste slachtoffer was vanmiddag Ahmed Jabari, de leider van de militaire vleugel van Hamas”. Dat is duidelijk. Al-Jaabari wordt door NOS verslaggeving gezien als slachtoffer. Dat diezelfde al-Jaabari een van de hoofdverantwoordelijken was voor talloze raket- en grensaanvallen op Israël wordt achterwege gelaten. De term ‘vergelding’ klinkt naar wraakzucht, niet naar een legitieme poging om de aanvallen op Israëlische burgerdoelen te doen stoppen.

De Gelderlander, bepaald niet vriendelijk tegen Israël in haar verslaggeving, op 17 november: “Het geweld escaleerde na de aanslag op Ahmed al-Jaabari, militair leider van de gewapende tak van Hamas.” Alsof het afschieten van zo’n 150 raketten en mortieren op Israël geen escalatie zou zijn. Hier klopt duidelijk iets niet met de volgorde.

Van de vier bovengenoemde voorbeelden is het Friesch Dagblad nog het meest neutraal geweest in haar manier van berichtgeving naar aanleiding van en over de dood van Ahmed al-Jaabari. Dit positieve voorbeeld kan helaas niet meer op tegen de ingeslopen mainstream mediaopvatting over Israël als de sterkere partij in het MO-conflict, die terughoudender had moeten reageren op agressie en dus hoofdverantwoordelijke is voor de escalatie. Geen enkel land kan echter een continue rakettenregen op haar grondgebied dulden.

Interpretatie van feiten speelt een heel belangrijke rol bij de beeldvorming. Wanneer journalisten van een krant/medium Israël bij voorbaat al zien als agressor, dan zullen zij in hun verslaggeving over het MO-conflict daarbij begrippen als ‘aanval op’ of ‘starten van offensief tegen’ hanteren. Dat is afgelopen week dan ook pijnlijk gebleken. De meeste mediaberichten van de afgelopen week maakten wel melding van dezelfde feiten, maar woordgebruik, wat wel en niet werd vermeld en in welke volgorde, liet zien aan welke partij het voordeel van de twijfel wordt gegund. Ook deze keer is dat weer ten onrechte meestal die van de Palestijnen.

Bronnen:

2 Responses to “Werd Ahmed al-Jaabari uitgeschakeld of vermoord?”

Comments (2)

Dorith says:

20 november 2012 at 13:37

Goed geschreven!
In de landelijke kranten zal het wel niet veel anders zijn geweest (afgezien van het Friesch Dagblad)

De landelijke grote kranten (en het NOS) beïnvloeden nog meer mensen.
Rami de Lieme says:

20 november 2012 at 23:17

Tot mijn verbazing was NRC zeer gebalanceerd

Rami