De Olympische Spelen en het drama van München
De Openingsceremonie van de Olympische Spelen in Londen was zo mogelijk nog spectaculairder dan die in Peking vier jaar geleden. Indrukwekkend, maar ook ietwat overdone en overdadig. In deze bijna vier uur durende mengeling van dans, toneel, acts, sensatie en special effects ontbrak echter een ding: een minuut stilte voor de elf vermoorde Israelische atleten in Munchen precies 40 jaar geleden.
Velen hadden daarom verzocht. De oproep van enkele nabestaanden werd overgenomen door diverse landen en regeringsleiders waaronder Duitsland en Barack Obama. Meer dan 150.000 mensen wereldwijd tekenden een petitie daartoe, maar Jacques Rogge, de voorzitter van het Internationale Olympische Comité, was onvermurwbaar. De reden daarvan laat zich niet moeilijk raden: de Arabische staten waren fel tegen en het zit er dik in dat zij het IOC flink onder druk hebben gezet om deze ‘zionistische’ wens niet in te willigen. Het argument van de tegenstanders is dat je zo politiek vermengt met sport, maar dat is natuurlijk flauwekul. De voorzitter van het Palestijnse Olympische Comité bedankte Rogge voor de weigering dit verzoek in te willigen, en noemde dit zelfs ‘racistisch‘. De PA heeft nooit afstand genomen van de aanslag, die mede door Abbas is gefinancierd. De Zwarte September, de organisatie die de aanslag opeiste, was een onderdeel van Fatah, en de daders en organisatoren van de aanslag worden in de Palestijnse media veelvuldig als helden beschreven en als voorbeeld voor de Palestijnse jeugd gepresenteerd.
De dag nadat de Israelische atleten werden ontvoerd en niet veel later bij een mislukte Duitse reddingsoperatie vermoord, vond er een herdenking plaats tijdens de Spelen, die verder gewoon doorgingen. Tijdens de speech refereerde voorzitter van het IOC Avery Brundage nauwelijks aan de gruwelijke moord en had het vooral over de Olympische geest. Hij was het ook die er op stond, tegen de wens van het organiserende comité uit München, om de spelen door te laten gaan. Tijdens de ceremonie werden alle vlaggen halfstok gehangen op verzoek van Willy Brandt, maar tien Arabische staten maakten hier bezwaar tegen en hun vlaggen werden direct weer normaal gehesen (info uit: Wikipedia, Munich Massacre).
Na deze herdenking heeft er nooit meer een officiële herdenking tijdens de Spelen plaats gevonden. Nu, precies 40 jaar na dato, was een geschikt moment geweest dit alsnog te doen en recht te doen aan de nabestaanden. Het getuigt van lafheid dat het IOC, dat zelf natuurlijk ook in gebreke was gebleven door zo laks met de veiligheid in München om te springen, hier geen gehoor aan heeft gegeven. Duitsland wilde, na de eerdere spelen in Berlijn die werden gekaapt door de nazi’s en voor hun propagandadoelen ingezet, een ontspannen en vooral niet militaristisch aandoende sfeer creëren tijdens de spelen. Dat mag begrijpelijk zijn, het gemak waarmee mensen zonder enige controle in en uit konden lopen was onverantwoord. Daar komt bij dat volgens Der Spiegel de Duitse regering een tip had gekregen van een Palestijnse informant dat er een aanval op handen was. Die werd doorgespeeld aan de lokale autoriteiten in München, die er vervolgens niks mee deden. Ook was de Israelische ploeg wat geïsoleerd gehuisvest, en dicht bij de uitgang, wat haar extra kwetsbaar maakte. Zorgen hierover van Israelische zijde werden niet serieus genomen. Bij de reddingsoperatie zijn vervolgens veel fouten gemaakt, en volgens sommige bronnen werd een aanbod van Israel om een speciale eenheid te sturen, door Duitsland afgewezen (info Wikipedia).
Het lijkt erop dat met verschillende maten wordt gemeten, gezien het feit dat er bij eerdere openingsceremonies wel ruimte bleek voor het herdenken van allerlei. Joods Actueel:
Waarom werden tijdens openingsceremonies wel verwijzingen gemaakt naar de Bosnische oorlog in 1996 en waarom openden de Spelen van 2002 met een minuut stilte voor de slachtoffers van 9/11? En tijdens de Spelen van Vancouver in 2010 werd een moment van stilte in acht genomen voor de omgekomen Georgische sporter.
De mooie woorden over sport die verbroedert blijken net even wat minder belangrijk wanneer de Arabische staten te vriend moeten worden gehouden. Overigens worden landen waarvan atleten de opdracht krijgen niet tegen Israel uit te komen (zoals Iran en Libanon) zelden berispt, hoe onwaarschijnlijk de zogenaamde ziekte van een judoka die gisteren nog topfit was ook mag lijken. Ook dit jaar weer heeft Iran laten weten dat niet tegen zionisten wordt gespeeld, maar de kans is dit keer klein dat beide landen tegenover elkaar zouden komen te staan. Wel hebben Libanese judoka’s, die een sportzaal met hun Israelische collega’s moesten delen, om een fysieke afscheiding gevraagd omdat men de Israeli’s niet wilden zien, en dat werd meteen ingewilligd. Meer hypocrisie is te vinden bij de voorzitter van het Palestijnse Olympische Comité, die bij zijn felicitaties aan Rogge schreef dat:
“Sports are meant for peace, not for racism… Sports are a bridge to love, interconnection, and spreading of peace among nations; it must not be a cause of division and spreading of racism between them [nations].”
Ik vind het knap hoe sommige mensen het voor elkaar krijgen om zulke dingen te zeggen terwijl ze een aanslag waarbij 11 onschuldige mensen in koelen bloede werden vermoord omdat ze Israelisch zijn, blijven steunen. De aanslag in 1972 verstoorde juist deze functie van sport. Er werd immers op extreme wijze onderscheid gemaakt, een land werd eruit gepikt en haar atleten in het holst van de nacht overvallen, waardoor ze zich niet goed konden verweren. De enige waardige reactie daarop was geweest dat alle andere landen daar aanwezig een front vormden en zich solidair verklaarden met Israel, ongeacht hun standpunt in de ‘Palestijnse kwestie’. Dat dat niet gebeurde en 10 landen weigerden de vlag halfstok te hangen, liet duidelijk zien dat het gepraat over verbroedering en bruggen slaan voor een groot deel blabla is. Vooral de lafhartige houding van het IOC maakt haar eigen woorden totaal betekenisloos. De Palestijnen hebben ondertussen goed ingezien dat de aanslag effectief was en hun zaak op de kaart heeft gezet. Abou Daoud, een van de organisatoren, zei in een interview in 2006:
“Before Munich, we were simply terrorists. After Munich, at least people started asking who are these terrorists? What do they want? Before Munich, nobody had the slightest idea about Palestine.”
“Today, I cannot fight you anymore, but my grandson will and his grandsons, too,” he said, addressing Israelis.
De aanslag heeft voor de Palestijnen in meer dan één opzicht geloond. Ze hebben zichzelf inderdaad op de kaart gezet (twee jaar later hield Arafat een activistische speech voor de VN Algemene Vergadering en kreeg de PLO officieel de waarnemer status, dit zonder enige concessies te hoeven doen en uiteraard zonder geweld te hoeven afzweren. Men leerde dus dat geweld loont, en dat de wereld niet zo vreselijk zwaar tilt aan Israelische doden. Men leerde dat de Arabische lobby behoorlijk machtig is, ondanks alle retoriek over de oppermachtige zionistische lobby. De enige werkelijke prijs die men heeft moeten betalen zijn de Israelische vergeldingsacties geweest, die er niet om logen.
Ratna Pelle