= IMO Blog =
Het was afgelopen weekend 65 jaar geleden dat de VN voor het plan stemden om het mandaatgebied Palestina te verdelen in een Joodse en een Arabische staat. De Joden, binnen en buiten Palestina, gingen juichend de straat op; de Arabieren, binnen en buiten Palestina, kondigden gewelddadig verzet aan en dreigden met oorlog als de Joodse staat er daadwerkelijk zou komen. 65 jaar later is er in die houding niet zoveel veranderd.
De afgelopen weken is het debat over een eenzijdige erkenning van Palestina weer opgelaaid, nadat verschillende EU landen hiervoor stemden. De voors kwamen ook in de Nederlandse media ruimschoots aan bod. Het zou de beide partners gelijkwaardiger maken in de onderhandelingen, is een van de voornaamste argumenten. Alleen een volwaardig Palestina zou in staat zijn een ‘breed gedragen en als legitiem ervaren vrede te sluiten’, aldus Norman Andree afgelopen week in De Volkskrant. Ook zou het niet erkennen van Palestina voordat er vrede is, de schuld van het uitblijven daarvan bij de Palestijnen leggen, zo redeneert hij. En dat is onjuist, gezien Israels schendingen van het internationaal recht. Jaap Hamburger is op propagandasite Joop nog explicieter: ‘Israel heeft als sterkste partij zo goed als alle troeven in handen, om de bezetting te beëindigen en een tweestatenoplossing te helpen realiseren, maar doet het tegenovergestelde en verhindert op alle mogelijke manieren dat er een vredesakkoord komt’. De positie van de gematigde en vredelievende Abbas wordt constant ondermijnd, zo gaat hij door. Een erkenning van Palestina zou hem juist weer legitimiteit geven tegenover de extremisten, en laten zien dat de diplomatieke weg loont. En dit zal niet alleen Palestina ten goede komen, maar ook ‘het bestaan en de veiligheid van Israel garanderen’.
Het is een mooi sprookje. Het bevat alle ingrediënten: een goede maar zwakke held, Abbas. Een boze stiefmoeder / wolf / heks / tovenaar: Netanyahu met zijn hofhouding, leger en de kolonisten. De onderdanen aan beide kanten die een beter leven willen, en welwillende buitenstaanders die wel zien wat er gebeurt, maar bang zijn voor de wolf / heks / tovenaar met zijn geheime krachten. Wanneer de goeden hun krachten verenigen zal blijken dat zij de boze wolf best aan kunnen, zodat iedereen in het bos weer veilig is. We moeten alleen onze angst en schroom laten varen en nu doorpakken. Zoals doorgaans het geval met sprookjes, zit de werkelijkheid anders in elkaar.
Lof voor terreuraanslagen
Niet Israel ondermijnt Abbas, Abbas ondermijnt zichzelf. Althans, als vredespartner. Met veel moeite kreeg hij onder zware Amerikaanse druk een halfhartige veroordeling over zijn lippen van de brute moordpartij op biddende joden in een synagoge in West Jeruzalem. De tegenzin droop ervan af, en het verbaasde dan ook niet dat een woordvoerder van Fatah later uitlegde dat hij dit alleen om diplomatieke redenen deed. Die uitleg was een reactie op de vele woedende reacties die Abbas’ veroordeling onder Palestijnen had opgeroepen. In door de PA gecontroleerde media werd de aanslag vervolgens geprezen. Fatah leiders hadden de aanslag vanaf het begin geprezen, en bloederige beelden op hun fb pagina geplakt met lovende woorden. De Joden in de synagoge werden door sommige leiders zelfs neergezet als gevaarlijke extremisten en terroristen, ondanks het feit dat zij helemaal niks met de Tempelberg rellen te maken hadden.
De opruiing in Palestijnse media en door Palestijnse leiders was al weken aan de gang. De gematigde vredesduif Abbas had opgeroepen tot een dag van de woede in Jeruzalem nadat Joden op de Tempelberg hadden gebeden. Ook had hij in een herhaaldelijk op PA tv uitgezonden oproep de Palestijnen aangespoord met alle mogelijke middelen te zorgen dat Joden de Tempelberg niet meer ontheiligen. Na de aanslagen met auto’s, waarbij verschillende onschuldige voetgangers en wachtenden bij een tramhalte moedwillig werden overreden, verschenen in PA media en op sociale media cartoons waarin werd opgeroepen tot meer van zulke acties met auto’s, en de auto als nieuw wapen werd aangeprezen. En last but not least zei een Palestijnse geestelijke onlangs op PA tv dat “geen enkele Jood in Jeruzalem mag blijven. Daar kan geen sprake van zijn. Ik zeg dit luid en duidelijk namens het gehele Palestijnse volk en van de gehele Arabische en islamitische natie. Dit is ook wat onze leider, Mahmoud Abbas, tien minuten geleden zei.”
Hoe gematigd is een leider die de eigen bevolking oproept tot geweld? Hoe gematigd een leiderschap dat het vermoorden van biddende Joden prijst en viert met het uitdelen van snoep op straat? Palestijnse media staan onder controle van de PA. Hoe kan het dan dat de zo gematigde Abbas toestaat dat auto’s daar als moordwapen worden aangeprezen en daders van aanslagen als helden geëerd? Hoe kan dit? Het zijn bovendien geen ongelukkige incidenten. Telkens wanneer er rellen zijn (en ook daarbuiten) zien we dergelijke smakeloze artikelen, cartoons en tirades waarin geweld tegen Joden wordt verheerlijkt. Blijkbaar zijn Abbas en het PA leiderschap toch wat minder gematigd en vredelievend dan Hamburger denkt, of, misschien nog erger, weet men dat wanneer men zich iets minder militant uit men de woede van ‘de straat’ riskeert en de hete adem van Hamas zal voelen.
Erkenning beloont onbuigzaamheid
Een erkenning van Palestina op dit moment is dan ook zeer ongelukkig, en zou niet de diplomatie belonen maar juist de ophitsing tot geweld. Het was Abbas die in april wegliep van de onderhandelingstafel omdat hij verbolgen was dat Israel het vierde cohort van 27 gevangenen (allen veroordeeld voor dodelijke aanslagen op Israeli’s) niet wilde vrijlaten. Abbas wilde dat daarbij ook Israelische Arabieren zouden zitten, wat Israel als een te groot veiligheidsrisico zag. Bovendien hadden de al maanden zeer moeizaam verlopende onderhandelingen nog vrijwel niets opgeleverd, en wilde Abbas niet toezeggen na die laatste vrijlatingen en de deadline eind april verder te zullen onderhandelen. Door het uitblijven van enig resultaat kon Netanyahu dit zijn eigen bevolking steeds moeilijker verkopen. Nadien schroefde Abbas zijn eisen om weer te onderhandelen verder op, terwijl hij tijdens de onderhandelingen geen enkele concessie had gedaan. Nadat Abbas eind april een akkoord sloot met terreurgroep Hamas voor een Palestijnse eenheidsregering, was voor Netanyahu de maat vol.
Abbas dreigt voortdurend om Israel te omzeilen en direct naar de VN te stappen om daar te krijgen wat hij nodig heeft: erkenning en alles wat daar bij hoort en maximale druk op Israel om eenzijdig concessies te doen. Door Palestina nu eenzijdig te erkennen wordt deze strategie beloond. Abbas zal nog minder genegen zijn met Israel te praten, en in ruil voor erkenning, het vrijlaten van gevangenen, een bouwstop en dergelijke tegenconcessies te doen zoals een einde aan de opruiing en het oprecht veroordelen van geweld tegen Israeli’s. Door Palestina niet onvoorwaardelijk te erkennen wordt Abbas niet ondermijnd; wel zijn strategie om niet te onderhandelen en elders zijn gelijk te halen. De idee dat erkenning van Palestina ook goed is voor Israel is dan ook behoorlijk ver gezocht.
Voorwaarden aan erkenning
Maar is het niet gewoon een kwestie van fairness dat naast Israel ook Palestina als staat erkend wordt? Erkenning van een staat moet gebaseerd zijn op objectieve criteria, zoals een fatsoenlijk en centraal bestuur en het bestaan van instituties die enige stabiliteit garanderen. De PA is nog lang niet zover. De PA heeft geen controle over de Gazastrook, dat – ondanks eenheidsregering – nog steeds in handen is van een terroristische organisatie en waar Abbas zich niet eens durft te vertonen. Er is wijdverbreide corruptie in de PA, en men is afhankelijk van een enorm hulp infuus. Geen volk krijgt zoveel geld per hoofd van de bevolking als de Palestijnen. Over de besteding van al dat geld is de nodige onduidelijkheid. De wereld zit niet te wachten op nog een instabiele staat waar terroristen makkelijk voet aan de grond krijgen en een bedreiging kunnen vormen voor hun buurlanden. Ondertussen schendt de PA met de oproepen tot geweld eerder gemaakte afspraken met Israel.
Aan erkenning van Palestina zou op zijn minst de voorwaarde moeten worden verbonden dat de PA stopt met het verheerlijken van geweld en bewieroken van brute moordenaars als helden. Ook moet de PA Israel oprecht erkennen, en stoppen met het ontkennen en verdraaien van de Joodse geschiedenis in het land. Men moet voorts bereid zijn zonder voorwaarden vooraf met Israel te onderhandelen om tot een vredesakkoord te komen. En tot slot moet men bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen situatie, en niet iedere tegenslag automatisch aan Israel wijten.
De ongelijkheid tussen Israel en Palestina wordt overigens al afdoende gecompenseerd door het feit dat Israel als enige Joodse staat geïsoleerd ligt in een regio met Arabische staten, waarvan de meeste geen diplomatie betrekkingen met Israel hebben en een aantal actief de Palestijnse zaak steunen en promoten. In VN lichamen moet Israel altijd in haar eentje tegen een overmacht van vijandige landen opboksen, waarbij de EU landen doorgaans lafhartig zich van stemming onthouden.
Zonder een fundamentele verandering van het PA bestuur zal een eenzijdige erkenning van Palestina de vrede niet dichterbij brengen en geen diplomatie belonen maar juist het ontwijken daarvan. De EU landen, waaronder Nederland, doen er dan ook goed aan om duidelijke en strikte voorwaarden te verbinden aan erkenning van een Palestijnse staat.
Ratna Pelle
Gaza [Palestina] is een arabisch sprekende natie
en wil een aparte staat zijn in het middenoosten
WAT IS HET PROBLEEM?
vrede en gerechtigheid op aarde
een gezegend kerstfeest toe gewenst.