apr 072014
 

EU-vlag– Door Tjalling. –   

Wat velen al hadden zien aankomen is de afgelopen dagen bevestigd. De vredesbesprekingen tussen de Israëli’s en de Palestijnen zijn gestrand. Ook Jaap Hamburger, voorzitter van Een Ander Joods Geluid, zag dit aankomen. Volgens hem is het nu de hoogste tijd voor een Europees vredesinitiatief. Afgelopen week legde Hamburger in een opiniestuk in Trouw uit waarom de EU nu aan zet zou zijn.

Het artikel van Hamburger verscheen weliswaar enkele dagen voordat bekend werd dat het vredesproces inderdaad mislukte, maar Hamburger vroeg zich al voor die tijd af of het raamwerk van Kerry ‘voor beide partijen een voldoende aanmoediging zou zijn om een vervolg te geven aan het vredesproces’. Dit raamwerk zou gepresenteerd moeten worden op komende 29 april, maar het is intussen de vraag of dat ook zal gebeuren. Je vraagt je af waarom Hamburger reeds bij voorbaat geen fiducie had in zo’n raamwerk. Hij denkt dat er met bemoeienis van de VS geen vrede tussen Israël en de Palestijnen komt. Hij heeft dus geen vertrouwen in de rol die de VS spelen bij het vredesproces. Zijn visie zal waarschijnlijk te maken hebben met het feit dat de VS te weinig druk zouden uitoefenen op Israël terwijl dat volgens hem wel zou moeten. De internationale publieke opinie verliest immers in toenemende mate haar geduld met de status quo.

Hamburger lepelt zijn litanieën maar weer eens op. Zo zou de bouw in Israëls illegale nederzettingen onverminderd doorgaan, wat een ernstig struikelblok zou zijn bij het tot stand komen van vrede. Maar ook toen Israël wel een –tijdelijke– bouwstop aankondigde kwam er geen schot in het overleg. De Israëlische regeringscoalitie zou voor een groot deel uit hardliners bestaan die een Palestijnse staat op voorhand verwerpen. Dan moet ik premier Netanyahu gemakshalve dan maar tot die hardliners rekenen. Echter deze ‘hardliner’ zei afgelopen februari tijdens een interview met het ZDF nadrukkelijk, dat Israëls vredespolitiek op twee zuilen rust, namelijk ‘het streven naar twee nationale staten naast elkaar en in ruil daarvoor duidelijke erkenning door de Palestijnen van de Joodse staat’. Dus ook hardliners wijzen niet allemaal een tot stand komen van een Palestijnse staat af.

De Palestijnen zouden naar de mening van Hamburger politiek en geografisch verdeeld zijn. Voor wat betreft het laatste, toegegeven, daar heeft Hamburger een punt Hij bedoelt hiermee het bouwen van Israël op Palestijns grondgebied wat tot vergaande versnippering daarvan zou kunnen leiden. Hierbij moet overigens wel een ernstige kanttekening worden gezet. De enige periode in de geschiedenis van de afgelopen 3.000 jaar dat in de Westbank geen Joden hebben gewoond, was tijdens de Jordaanse bezetting van 1948 tot 1967. Joden stonden in die tijd voor de keus: verbanning, vertrek of de dood. In de Joodse staat wonen daarentegen meer dan een miljoen Arabieren. Een zelfstandige Palestijnse staat zou wel eens de tweede periode kunnen worden dat er op de Westbank geen Joden meer wonen. Abbas is daar in elk geval duidelijk over: “In een onafhankelijke Palestijnse staat zullen we geen enkele Israëli — burger of soldaat — op ons grondgebied zien”.

Nu het andere punt van Hamburger, de z.g. politieke verdeeldheid van de Palestijnen. Die is feitelijk veel kleiner dan aan Israëlische kant. Over de vluchtelingen, Jeruzalem en de weigering een Joodse staat te erkennen is een grote mate van eensgezindheid bij de Palestijnen. Hier zijn vrijwel geen concessies te bespeuren geweest, maar de media spreken aan Palestijnse zijde zelden over ‘hardliners’. Met die politieke verdeeldheid valt het dus wel wat mee.

Laten we eerlijk zijn”, zegt Hamburger, “Israël en de Palestijnen zullen uit eigen beweging geen akkoord bereiken”. Laat ik dan ook eerlijk zijn, ja, daar heeft hij gelijk in. Maar op de redenen die hij aanvoert valt heel wat af te dingen. Het zou liggen aan de machtsongelijkheid. Nog afgezien van het ietwat vreemde gegeven als zou de minst machtige partij daarom altijd de sterkste morele papieren hebben, moet hierbij gewezen worden op het feit dat Israël er alles aan gelegen is om haar veiligheid te garanderen. Wanneer die gegarandeerd kan worden in de Arabische erkenning van de Joodse staat, dan is er een heel grote stap voorwaarts gezet. Voorts zou het volgens Hamburger ontbreken aan urgentie en voldoende prikkels. Europa zou moeten inspringen bij het achterblijven van politieke besluitvorming en zou dat ook kunnen. Het afgelopen jaar zijn er tekenen dat de EU zelfbewuster optreedt. Voorbeelden zijn de aangekondigde etikettering van producten uit nederzettingen, om voor de Europese consument inzichtelijk te maken of producten in de schappen niet uit Israëls nederzettingen komen, en de zogeheten nederzettingenrichtlijnen, die Europese financiële steun aan de nederzettingen aan banden legt.

De zelfbewustere houding van de EU geldt kennelijk alleen bij het onder druk zetten van het Israëlisch beleid. Er is geen enkele Europese druk op toekomstig Palestina voor wat betreft veiligheidsgaranties voor Israël en op het vasthouden aan de onmogelijke eis op het recht van terugkeer van de zogenaamde Palestijnse vluchtelingen.

De zwaardere druk van de VS op Israël werkt nu al averechts, terwijl men daar tot nu toe de VS meer vertrouwde dan Europa. Als Europa daadwerkelijk met een vredesinitiatief zou komen, zal het nog veel meer averechts gaan uitpakken. Het wantrouwen van de Israëli’s jegens Europa is toch al groot en bovendien zou Europa inderdaad meer -eenzijdige- druk uitoefenen op Israël, dat land meer veroordelen en er meer eisen aan stellen totdat er geen Joodse staat meer over blijft. Je hoeft echt geen Israëlische hardliner te zijn om daar niet aan toe te kunnen geven. Israël kan immers onmogelijk meegaan in alle Europese eisen. Alleen daarom al maakt eventuele bemoeienis van de EU de kans op echte vrede nihil. Waarom pleit Hamburger dan, in tegenstelling tot gezond realiteitsbesef, toch voor een Europees vredesinitiatief? Dat kan alleen maar zijn omdat hij meer vertrouwen heeft in de Europese houding jegens Israël dan die van de VS. De houding van Europa is immers uiterst kritisch ten opzichte van Israël en mild jegens de Palestijnen en Hamburger is het met die houding meer dan eens.

Externe bron:

http://www.vecip.com/?onderwerp=26

Share