nov 082013
 

image002 LfI-logo

IPI-fotoTempelberg



Inleiding

Dit is de vierde nieuwsbrief van de mediawerkgroep WAAR/LFI in 2013. In de afgelopen maanden waren Israël en de Palestijnen veelvuldig in het nieuws; we hebben daarvan een selectie van 16 items gemaakt.

Onderwerpen die onze aandacht trokken waren onder andere het gespeculeer over een mogelijke vergiftiging van Arafat (terwijl er in feite geen nieuwe informatie was, verschenen er weer diverse artikelen over), het vredesproces en de gevangenen die Israël vrijlaat, de focus op en zeer negatieve toonzetting over de bouw in nederzettingen, de Gazastrook (waarbij Egyptische acties nauwelijks aandacht kregen terwijl vergelijkbare daden van Israël altijd op de grootste verontwaardiging kunnen rekenen), en diverse zaken rond de boycot van producten en projecten van over de Groene Lijn (de etikettering van producten, het afblazen van een project van Royal Haskoning waar Palestijnen en Israëli’s van hadden kunnen profiteren, de nieuwe richtlijnen hieromtrent). De berichtgeving over deze en andere onderwerpen was behoorlijk gekleurd (een enkele keer klopten zaken ook gewoon niet of werd cruciale informatie niet vermeld) en voldeed in onze ogen niet aan de journalistieke normen, waarin waarheidsvinding en het kritisch bevragen van bronnen (één bron is geen bron), hoor en wederhoor etc. centraal staan.

Het is altijd lastig te beoordelen wanneer precies iets gekleurd is. Soms is het subtiel en zit het in kleine dingen, soms ligt het er dikker bovenop. Er zijn mensen die het gebruik van begrippen als ‘nederzetting’, ‘kolonist’, ‘bezetting’ of ‘Westelijke Jordaanoever’ etc. al niet correct en gekleurd vinden. Er zit immers al een negatieve bijklank in. Wij zien dit als gangbare begrippen, die ondanks de associaties wel nuttig zijn omdat ze een onderscheid maken tussen het Israël van binnen de Groene Lijn en dat erbuiten, wat gedeeltelijk bezet en gedeeltelijk autonoom Palestijns gebied is. Ook voor de Israëlische wet zijn deze gebieden niet gelijk aan het gebied binnen de Groene Lijn (m.u.v. het geannexeerde Oost-Jeruzalem en de Golan). Wat ons echter zonder meer te ver gaat, zijn al die extra bijvoeglijke naamwoorden die worden gebruikt om de lezer een kant op te sturen: ‘illegale nederzettingen’, ‘bezet Arabisch Oost-Jeruzalem’, ‘de rechtse havik Netanyahu’ etc. We zijn weer heel wat van deze termen tegen gekomen. Raketten van Hamas worden daarentegen nooit illegaal genoemd, Hamas niet terroristisch, en zelfs de door Israël vrijgelaten gevangenen, die stuk voor stuk waren veroordeeld voor dodelijke aanslagen, werden geen terroristen of criminelen genoemd.

Wij hebben ons vooral de vraag gesteld of een artikel probeert de lezer objectief te informeren, of hem/haar ook een bepaalde kant op duwt en probeert van een bepaalde visie te overtuigen. Dat gebeurt soms subtiel. Soms is de aandacht voor een zaak alleen al een blijk van dat laatste. Uiteraard is de grens niet altijd eenduidig te trekken. Wij staan dan ook open voor kritiek waar u meent dat we te streng dan wel te mild waren of wanneer we in uw ogen belangrijke zaken hebben gemist.

Deze nieuwsbrief pretendeert op geen enkele wijze volledig te zijn, en ook over onderwerpen die hier wel worden besproken, hebben we lang niet alle artikelen en media-uitingen gezien. We hopen dat mensen door het lezen van deze nieuwsbrief anders gaan kijken naar berichtgeving over Israël, en wat men zoals hoort of leest met meer afstand tot zich neemt. Maar we hopen natuurlijk vooral dat journalisten zelf zich bewuster worden van hoe, soms onbewust, hun eigen kijk een artikel binnensluipt. En wanneer mensen op grond van deze nieuwsbrief besluiten de media zelf af en toe te attenderen op foutieve of gekleurde berichtgeving, dan is dat natuurlijk ook mooi.

Door de lange tijdspanne komen er dit keer meer onderwerpen aan bod dan gewoonlijk. De bedoeling is om in de toekomst vaker kortere nieuwsbrieven uit te brengen. Daarbij zijn we dringend op zoek naar een vormgever en eindredacteur! Ook mensen die helpen media te monitoren zijn zeer welkom. Wil je wel af en toe iets doen, maar twijfel je of het iets voor je is, neem dan contact op met de redactie. Je kunt je ook aanmelden bij de Facebookgroep “Israel en de Media“.

De hieronder besproken artikelen zijn allemaal in de afgelopen weken op de website Israel-Palestina.Info geplaatst. Na de eerste alinea kunt u per onderwerp doorklikken via de ‘verder lezen’ link naar het betreffende artikel.

De redactie


Abbas met vrijgelaten gevangenen

16. Telegraaf, NOS en Trouw over vrijgelaten gevangenen en bouwplannen Jeruzalem

Er was veel aandacht in de media voor de door Israël vrijgelaten Palestijnse gevangenen, vooral toen eind oktober de aankondiging van de bouw van nieuwe woningen in Ramat Shlomo, een wijk in Jeruzalem net over de Groene Lijn, daar bij kwam. Beide zaken werden – waarschijnlijk terecht – in diverse media aan elkaar gelinkt. De teneur van de berichtgeving was echter weer vooral dat de nederzettingen het grote obstakel voor vrede zijn, en het verzoenende gebaar van Israël om de gevangenen, stuk voor stuk plegers van dodelijke aanslagen, vrij te laten, werd genegeerd. Een paar media maakten het wel heel bont. [Lees verder]

IDF soldaten en Palestijnse boeren

15: Wereldbank, vredestuin en vredeswil

Op de website van de Volkskrant stond 8 oktober een artikel over een rapport van de Wereldbank over de Palestijnse economie en de schade die zij oploopt door Israëls restricties. Het stuk staat vol aantijgingen tegen Israël, zoals dat de Palestijnen maar 20% van het water in het zogenaamde C gebied krijgen. Hoe dit is gemeten of waar dat precies op is gebaseerd blijft onduidelijk. Volgens andere bonnen verbruiken de Palestijnen juist meer water dan is overeengekomen volgens de Oslo Akkoorden en zou het watertekort vooral door eigen wanbeleid worden veroorzaakt. [Lees verder]

De bekladde moskee

14: Geweld op de Westoever

Diverse nieuwssites melden op 10 oktober dat kolonisten in een Palestijns dorp auto’s in brand hebben gestoken en een moskee beklad. De Telegraaf en het Reformatorisch Dagblad voegen daar nog een suggestief commentaar aan toe.  Een eerdere moord op een Israëlische soldaat op de Westoever wordt terloops vermeld op Nieuws.nl. Deze en het ND melden de volgende dag ook de moord op een tweede Israëli op de Westoever. [Lees verder]

TROUW

13: Trouw (e.a.) over Iran, nederzettingen en verkiezingen Israël

Zoals gewoonlijk was het nieuws over Israël overwegend negatief van toon, of het nou om grote belangrijke zaken gaat (de eeuwige nederzettingen, Netanyahu die Iran niet vertrouwt en daarom zou dwarsliggen bij de nieuwe toenadering) of kleinere incidenten, dan wel opiniestukken: de stukken die negatief getoonzet zijn overtreffen de artikelen waarin mildheid of begrip voor Israël doorklinkt of waarin juist Israëls tegenspelers en vijanden er slecht vanaf komen, ruimschoots. Ons viel dit het sterkst op in Trouw, dat bijna standaard een zurig toontje aanslaat tegenover Israël, behalve wanneer het om nieuws gaat dat niet direct met het conflict te maken heeft. [Lees verder]

Ovadia Yosef

12: Overlijden Ovadia Yosef

De dood van Ovadia Yosef, de voormalige Sefar-dische opperrabijn van Israël, kreeg veel aandacht, zowel in de papieren kranten als op internet. Vreemd genoeg was de aandacht van de NOS beperkt. Naast zijn rol voor de Sefardische gemeenschap en de door hem opgerichte Shas partij werden zijn omstreden en extreme uitspraken over Palestijnen en niet-Joden bijna overal gemeld. Trouw, de Volkskrant en de Telegraaf (ANP) hebben het over zijn oproep tot het ” ‘zonder genade’ vernietigen van Palestijnen” en dat “Palestijnen door God op aarde zijn gezet om Joden te dienen”. [Lees verder]

IDF soldaat in Hamastunnel Gaza-Israel

11: Tunnel tussen Gaza en Israël

In oktober verscheen tweemaal een ANP-bericht op diverse nieuwssites over een tunnel die door de IDF werd ontdekt onder de Israel-Gaza grens door. Aanvankelijk werd bericht dat Israël de tunnel aan Hamas toeschreef. Een week later werd gemeld dat Abu Ubaida, woordvoerder van de militaire vleugel van Hamas, in een interview met een radiostation van Hamas had erkend dat zij de tunnel hadden aangelegd. De bedoeling was om Israël te dwingen een deel van de duizenden Palestijnse gevangenen vrij te laten (door Israëli’s te ontvoeren en die uit te ruilen). [Lees verder]

Gaza tunnel

10: Egypte en de Gaza tunnels

Er verscheen opvallend weinig in de media de afgelopen maanden over het harde optreden van Egypte tegen terroristen in de Sinaï en tegen de smokkeltunnels tussen Egypte en Gaza. Ook is de grens hermetisch gesloten zodat personen en goederen de Gazastrook niet meer uit kunnen. Hier staat een kort berichtje van Novum op ND van 18 september, en de Volkskrant had op 3 oktober een uitvoerig artikel van Ad Bloemendaal over de situatie tussen Egypte en Gaza en de strubbelingen tussen Hamas en Fatah en Egypte over de grens. [Lees verder]

Arafat

9: Arafat vergiftigd?

Verschillende media meldden op 14 oktober dat Yasser Arafat ‘hoogstwaarschijnlijk’ is vergiftigd met polonium-210, een giftige en radioactieve stof. In het van het ANP afkomstige bericht dat op verschillende krantensites verscheen staat het volgende (kleine variaties tussen de verschillende berichten, dit bericht is uit het AD): [Lees verder]

Made in Israel

8: Etikettering nederzettingenproducten

Er was de afgelopen maanden wederom aandacht in de media voor de labeling van producten uit Israël. Israëlische producten die -deels- gemaakt zijn in nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden zouden van een speciaal label moeten worden voorzien, een kwestie die politiek sinds eind 2012 speelt. Ondanks de voorbarigheid van minister Timmermans is die labeling voorlopig uitgesteld. In de Volkskrant werd op 1 oktober een door de redactie bewerkt ANP bericht geplaatst, waarin wordt gemeld dat minister president Rutte tegen president Peres zei, dat de Israëlische producten gemaakt in nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden voorlopig nog gewoon het label ‘Made in Israel’ mogen dragen. [Lees verder]

Shimon Peres en Mark Rutte

7: Bezoek president Peres aan Nederland

De directe nieuwsberichten over het bezoek van president Shimon Peres aan Nederland eind september waren doorgaans neutraal. In o.a. Trouw, het AD en de Volkskrant verscheen een door de redacties bewerkt ANP bericht met een beknopt overzicht van het doel en het programma van het bezoek. Ook op de site RTV-NH is een bericht over het bezoek verschenen. Een iets uitgebreider artikel hierover met dezelfde strekking verscheen in het Nederlands Dagblad. In Trouw en de VK werd een door de redactie(s) bewerkt bericht van het ANP gepubliceerd waarin werd genoemd dat de Israëlische regering serieus zou kunnen overwegen om toe te treden tot de Organisatie voor het Verbod van Chemische Wapens (OPCW). [Lees verder]

Kidron Valley

6: Royal Haskoning DHV stopt deelname aan Kidron-Valley project

De media hadden begin september veel aandacht voor de deelname van Royal Haskoning aan het zogenaamde Kidron-project, dat zuivering van de zwaar bevuilde Kidron beek beoogt. De Nederlandse regering was niet blij met deze deelname, omdat het om een project over de Groene Lijn gaat en men wil samenwerking met of betrokkenheid bij ‘de bezetting’ ontmoedigen, en heeft Royal Haskoning opgeroepen haar deelname te stoppen. [Lees verder]

Abbas maakt zijn bril schoon

5: Misleidende berichtgeving n.a.v. gedode Palestijnen in Qalandia

In veel Nederlandse mainstream media is ook aandacht besteed aan een ernstig incident in het Palestijnse `vluchtelingenkamp’ Qalandia. Daarbij vielen drie Palestijnse doden. In een opmerkelijk opinieartikel van Likoed Nederland van 30 augustus staat o.a. dat van Palestijnse zijde werd gemeld dat onder die doden een 17-jarige jongen zou zijn. Dit werd door de ANP berichtgeving overgenomen en is in bijna alle Nederlandse media verschenen. Toen dit niet waar bleek, is het op de meeste websites gecorrigeerd. Helaas heeft het ANP geen rectificatie doen uitgaan. [Lees verder]

Joodse kolonisten in vernielde minaret bij Jenin

4: ‘De Palestijnse staat is een gepasseerd station’

In Trouw werd op 17 augustus een interview gepubliceerd tussen Monique van Hoogstraten en Diana Buttu, voormalig lid van het onderhandelingsteam van de PLO. Buttu kon dankzij de meegaande houding van Van Hoogstraten haar eenzijdig pro-Palestijns geloof uitgebreid ventileren zodat dit hele interview enkel en alleen in het teken van het Palestijnse verlanglijstje stond. [Lees verder]
Abbas met vrijgelaten gevangenen (aug. 2013)

3: Bij onderhandeling Israël-Palestijnen zijn fiasco’s uit verleden geen garantie voor toekomst

Op 14 augustus werd in Trouw een analyse gepubliceerd van Monique van Hoogstraten over de ontwikkelingen en mogelijke resultaten van de vredesbesprekingen. Strekking van die analyse is om niet teveel van de vredesonderhandelingen te verwachten, al kunnen er onverwachte dingen gebeuren, en dankzij toenemende druk vanuit het buitenland en demagogische problemen zou Israël gedwongen kunnen worden om delen van de Westbank op te geven. [Lees verder]

Har Homa building in East Jerusalem

2: Bouw 1200 nieuwe woningen op de Westbank en in Jeruzalem

Veel eenzijdige media-aandacht was er op 11 augustus voor de Israëlische goedkeuring van de bouw van bijna 1200 woningen op de Westoever en in Oost Jeruzalem. De berichtgeving hierover wekt de indruk dat het bouwen van nieuwe huizen op  Palestijns grondgebied het grote obstakel voor de vrede zou zijn. [Lees verder]

Palestijnse kleuter aangehouden, Hebron juli 2013

1: De ‘arrestatie’ van een 5-jarig Palestijns jongetje

Begin juli was een vijfjarig Palestijns jongetje in Hebron dat met stenen gooide en daarom door IDF militairen werd aangehouden, aanleiding voor veel media-aandacht. Betselem, een Israëlisch informatiecentrum voor mensenrechten in de door Israël bezette gebieden, noemde dit voorval ‘een illegale arrestatie van een vijfjarig Palestijns jongetje’. Alhoewel zo’n aanhouding op zichzelf te denken geeft, was de berichtgeving hierover met name gebaseerd op de waarneming en interpretatie vanuit Betselem, dat een dag na haar klacht bij de IDF het voorval onder aandacht van de media bracht. [Lees verder]


WAARnetLike for Israel | Israel-Palestina Info


Middels deze digitale nieuwsbrief willen wij u informeren over actuele zaken rond de beeldvorming en berichtgeving over Israël en de Palestijnen. Wij maken ons zorgen over de vaak eenzijdig negatieve berichtgeving en spreken media aan op onjuistheden. Eerdere nieuwsbrieven kunt u hier lezen. Op de website van stichting WAAR staan tevens enkele uitvoeriger onderzoeken naar de berichtgeving in de media.

Wilt u onze nieuwsbrieven per e-mail ontvangen, stuurt u dan even e-mail naar de redactie.

Share

  One Response to “Nieuwsbrief media en Israël: juli-oktober 2013”

Comments (1)
  1. Ik ben jullie zeer dankbaar. zeer zeer dankbaar.