= IMO Blog =
Mijn proefabonnement op dagblad Trouw afgelopen maand liet een stroom aan negatieve artikelen over Israël zien, die de Trouw website lang niet allemaal halen. De strekking van deze stukken is steevast dat Israël de (hoofd)schuldige is aan het uitblijven van vrede en verantwoordelijk is voor de/veel/alle problemen van de Palestijnen. Hieronder bespreek ik enkele artikelen van oktober – die ik ook in de nieuwe Media-Nieuwsbrief behandel – wat uitgebreider.
Shawan Jabarin
In de Trouw van 8 oktober stond een interview met Shawan Jabarin, directeur van ‘mensenrechtenorganisatie’ Al Haq. Jabarin heeft een terroristisch verleden, reden voor Jordanië om hem de toegang te ontzeggen in 2003. Hij heeft in Israël in de gevangenis gezeten voor zijn activiteiten bij het PFLP (‘volksbevrjdingsfront van Palestina’) en in 2009 oordeelde het hooggerechtshof (waar door rechtse Israëli’s vaak op wordt gescholden omdat het zo links zou zijn) dat hij een veiligheidsrisico vormt en daarom beperkt mag worden in zijn bewegingsvrijheid. Deze man heeft tegelijkertijd internationaal diverse prijzen gekregen (waaronder -samen met Betselem- de Geuzenpenning in Nederland) en geldt buiten Israël als een bekende mensenrechtenactivist. Al Haq wordt door diverse Europese organisaties financieel gesteund (waaronder ICCO en Kerk in Actie). Jabarins voorganger Randa Siniora zei over het gebruik van geweld:
“[R]esistance against occupation and its arbitrary practices is legitimate under international law, and these acts are considered a part of the Palestinian people‘s resistance and struggle against occupation in order to achieve their right to liberation and independence, the occupation forces call it “terrorism”…
Al Haq is bekend om zijn radikale posities tegen vrede, een compromis en erkenning van Israël dus je zou verwachten dat de Trouw, zelf verklaard voorstander van een tweestatenoplossing, deze man kritisch aan de tand zou voelen en ook iets over zijn dubieuze verleden zou vermelden. Quod non. Jabarin gaat in het interview tekeer tegen Peres, die met zijn boodschap van vrede de Nederlandse burgers zand in de ogen heeft gestrooid. Hij is fel tegen het herstarte vredesproces, omdat aan Israël te weinig eisen worden gesteld en omdat Abbas ermee had ingestemd om voorlopig niet naar het Internationaal Strafhof te stappen om Israël aan te klagen. Tja. Het lijkt eigenlijk vrij logisch dat als je met elkaar gaat praten over vrede je elkaar niet tegelijkertijd aanklaagt, maar Jabarin komt met idiote vergelijkingen over inbrekers die je huis leegroven terwijl de politie je vastbindt zodat de inbrekers nog wat langer de tijd hebben alles leeg te roven. Hij noemt het vredesproces ‘een stok om de Palestijnen te slaan’. Alleen financiële sancties en een boycot kunnen Israël tot inkeer brengen, aldus Jabarin, waarna hij zijn dank uitspreekt naar Royal Haskoning dat afzag van de bouw van een waterzuiveringsinstallatie waar in meerderheid Palestijnen van zouden profiteren. Daarbij verkondigt hij diverse onjuistheden, zoals dat ‘de nederzettingen als paddenstoelen uit de grond schieten’ (er worden al tientallen jaren geen nieuwe nederzettingen meer gebouwd, wel bestaande uitgebreid maar dan vooral binnen grond die men al in zijn bezit heeft), en dat Israël Palestijns drinkwater achterhoudt (de Palestijnen verbruiken meer dan hen in de Oslo Akkoorden was toegekend, en Israël minder, en daarnaast wordt er ook veel illegaal afgetapt).
Het interview bevat geen enkele kritische kanttekening, geen kritische vraag, geen commentaar. Het is daardoor totaal niet informatief, of het moet zijn over hoe radikaal Palestijnse ‘mensenrechtenorganisaties’ blijkbaar zijn, maar het is de vraag of de niet geïnformeerde lezer er op die manier naar kijkt. Dat Trouw niks over Jabarins activiteiten voor de PFLP (een terroristische organisatie volgens de VS en de EU) meldt, is onbegrijpelijk. We weten inmiddels wel dat Trouw met de Palestijnen sympathiseert, maar je verwacht toch enige professionaliteit.
Sharon Dolev
In de Trouw van 21 oktober verscheen een interview met de Israëlische mensenrechtenactiviste Sharon Dolev, die wil dat Israël haar kernwapenprogramma opgeeft. Ze gelooft niet dat Iran aan een atoomwapen werkt en een gevaar vormt voor Israël, wat verder niet wordt toegelicht. Ze beweert zonder enige grond dat de sancties tegen Iran ook niet helpen (zie hier voor een andere visie daarop), en pleit voor verder onderhandelen met Iran zonder enige druk of voorwaarden ‘want dat is respectloos’. Ze hekelt voorts de geheimzinnigheid van Israël over haar kernwapens (‘Openheid is in ons eigen belang’) en stelt dat Israëli’s van de staat moeten zwijgen over kernwapens omdat Israël ze illegaal heeft verkregen, en niet omdat dat in het belang is van Israëls veiligheid. Israël moet zijn kernwapens wegdoen omdat anders andere landen in het Midden-Oosten ook kernwapens zullen ontwikkelen. Daarbij moeten andere landen in het Midden-Oosten ook hun massavernietigingswapens wegdoen. In een kadertje staat beschreven wat Dolev allemaal doet om massavernietigingswapens uit het Midden-Oosten te krijgen en vrede te bevorderen.
Het is op zichzelf een interessant verhaal, maar wel behoorlijk eenzijdig. Zo’n verhaal zou perfect passen in een tweeluik, met er tegenover een interview met een ‘hardliner’ of iemand uit de hoek van defensie en veiligheid. Hoewel er dit keer wel een paar kritische vragen zijn gesteld, ontbreekt basale informatie, bijvoorbeeld over de vele bewijzen van het Iraanse kernwapenprogramma of aantallen chemische wapens in de regio. Het is daardoor geen objectief informatief stuk maar wederom een artikel dat sterk een bepaalde visie uitdraagt op het conflict.
Tegenwind voor Voordewind
Op de website van Trouw verschenen afgelopen week ook enkele uitzonderlijk gebalanceerde stukjes, die we in de papieren krant node missen. Joël Voordewind van de ChristenUnie hield namelijk voor Trouw een weblog bij, waarin hij vertelde over verschillende projecten gericht op verzoening en samenwerking die hij bezocht in Israël en op de Westbank. Eindelijk een ander geluid, eindelijk eens een ander perspectief. In een van die stukjes waagde hij het een project bij Ariel positief te bespreken en, God beware, een heuse kolonist aan het woord te laten:
Ik ontmoet Cohen dinsdag in zijn fabriek, gelegen in wat de Palestijnen bestempelen als ‘bezet gebied’. Voor Joden juist het hart van hun beloofde land (Samaria en Judea). Tegen de achtergrond van dit slepende conflict probeert Cohen een fabriek draaiende te houden en handel te drijven. Gedreven door een verlangen naar verzoening tussen Israëliërs en Palestijnen, zorgt hij ervoor dat Palestijnen en Israëliërs samenwerken in zijn fabriek. Ongeveer half-om-half.
Tot zijn grote frustratie moet de Palestijnse Autoriteit niets hebben van deze samenwerking met de Joodse ‘bezetter’. Zijn producten worden geboycot. Daarbij krijgt Cohen ook nog eens te maken met de Europese Unie die zijn producten belast, omdat zijn producten niet uit Israël zouden komen, maar uit een nederzetting (Ariël). Cohen noemt het een boete. “Het zou een bonus moeten zijn, omdat ik mensen met elkaar laat samenwerken.”
Correct als hij is gaat hij de volgende dag op bezoek bij een vertegenwoordiger van de Palestijnse Autoriteit en vraagt hem waarom men dit project boycot. Daarop volgt het bekende verhaal, dat Voordewind netjes weergeeft:
“Wij werken niet samen met de bezetter. Als we dat wel zouden doen, zouden we de bezetting goedkeuren. Zolang Israël vasthoudt aan behoud van de nederzettingen, zien wij geen mogelijkheid voor een vredesakkoord. Niet met deze Israëlische regering.”
Daar kan Trouw nog wat van leren. Steun je met zo’n project de bezetting of help je die in stand houden? En schaadt je daar de Palestijnen mee? Dat lijkt me niet. De fabriek zorgt voor werk voor de Palestijnen (tegen een beter loon dan in PA-gebied) en, belangrijker nog, laat Joden en Palestijnen zien dat de ander niet de duivel is die soms van hem/haar gemaakt wordt. En dat kan de vrede alleen maar bevorderen, nog even los van hoe die er precies uit gaat zien. De eigenaar van de fabriek zal niet uit Ariel vertrekken door de Palestijnse boycot, en de kans dat Ariel als nederzetting zal verdwijnen wordt er ook niet groter op. De vraag waar de grens tussen een toekomstig Palestina en Israël zal komen te lopen, hangt niet af van dit soort projecten. Sterker nog, het zal makkelijker zijn om het gebied te verdelen en tot een vergelijk te komen als er minder vijandigheid is. Dan zijn er minder veiligheidsmaatregelen en garanties nodig en kunnen wellicht ook Joden in een Palestijnse staat wonen, wat het makkelijker maakt de Palestijnen een levensvatbare staat te geven zonder dat Israël honderdduizenden mensen moet gaan herhuisvesten, iets waar men sowieso niet toe bereid is. Daarmee dragen ook projecten over de Groene Lijn uiteindelijk meer bij aan een einde aan de bezetting, dan boycots en sancties dat doen. En zolang de bezetting er nog is, maken ze het leven voor de Palestijnen beter.
Dergelijke overwegingen zijn echter aan Trouw niet besteed, en op 27 oktober plaatst de krant op haar site een tegenstuk onder de kop ‘Nederzettingen zijn helemaal niet goed voor de vrede’, van een medewerkster van Kerk in Actie (een van de sponsors van het eerder genoemde Al Haq). Het is de bekende tirade tegen Israël en de nederzettingen, met voorbeelden van kolonistengeweld, landjepik, angst van de Palestijnen, de voortdurende uitbreiding van de nederzettingen, etc. Na twee maanden onder de Palestijnen op de Westbank meent zij precies te weten hoe het zit met het conflict. Dat ‘nederzettingen goed zijn voor de vrede’ beweert Voordewind in zijn blog overigens niet, al lijkt hij het streven naar samenwerking en verzoening van de Joodse fabrikant uit Ariel wel positief te waarderen, en dat is natuurlijk uit den boze. Het in haar reactie gelinkte stukje gaat over een ander project waarover Voordewind schreef, de ‘hand in hand scholen’, gemengde scholen voor joden, christenen en Arabieren in Jeruzalem. Dat Trouw dergelijke positieve artikelen over samenwerking plaatst is uitzonderlijk, de anti-Israël tirade als reactie is helaas de regel. Waarom Trouw deze reactie plaatst laat zich raden: deze visie is volgens Trouw blijkbaar de enige juiste, dus die moet erin worden gestampt.
Het is dezelfde riedel, die in duizendvoud wordt herhaald en afgestoft en steeds maar weer als een nieuwe en frisse visie op de zaak aan de lezers wordt voorgeschoteld. Per jaar verschijnen tientallen artikelen met precies dezelfde strekking, van zelfbenoemde vredesactivisten en pro-Palestina lobbyisten, linkse politici en ook eigen correspondenten. Soms expliciet als opinie, soms verpakt in een interview, een ‘analyse’, een terugblik, een portret. Het moge duidelijk zijn dat Trouw hiermee de journalistieke normen van onpartijdigheid, objectiviteit, waarheidsvinding, hoor en wederhoor en het checken van bronnen continu schendt, of anders gezegd, aan zijn laars lapt. Trouw, wanneer ga je je eens aan het journalistieke recht houden en houd je op met de illegale bezetting van je pagina’s door eenzijdige propagandisten? Of is daarvoor een economische boycot noodzakelijk?
Ratna Pelle