IMO Blog
Een paar weken geleden was de bekende Amerikaans-Joodse politicoloog Norman Finkelstein weer eens in Nederland. Een keer in de paar jaar maakt hij een tour, meestal naar aanleiding van een nieuw boek of nieuwe controverse, of ook gewoon zomaar omdat men zijn visie graag hoort. Die visie is vrij simpel en komt hierop neer:
Israel is een crimineel en oorlogszuchtig land, dat voor de lol Palestijnse en Libanese burgers doodt en iedere paar jaar een nieuwe oorlog begint om te laten zien wie er het sterkst is. Het land is losgeslagen en de internationale gemeenschap laat het gebeuren, uit schuldgevoel over de Holocaust. Daar moet men mee ophouden en Israel aan het internationale recht houden via (dreiging met) sancties. De Palestijnen en de Arabische staten en zelfs Iran zijn bereid Israel te erkennen en er vrede mee te sluiten indien Israel de bezetting opgeeft. Als Israel de bezetting opgeeft komt er dan ook vanzelf vrede. De Palestijnse Autoriteit is een marionet van Israel en de VS, en zit er vooral om de Palestijnen met grove middelen onder de duim te houden. Ondertussen betaalt de EU en zo heeft Israel een ‘gratis bezetting’.
Finkelstein oppert dat de Palestijnen een massale mars naar de muur houden met in de ene hand het besluit van het Internationale Gerechtshof uit 2004 en in de andere een hamer. Israel zal misschien 100.000 Palestijnen doden, misschien 200.000 maar dan zal het worden gestopt door de internationale gemeenschap en zijn goodwill hebben verspeeld. “Israël krijgt een gigantisch PR-probleem. Zo gaat de bezetting eindelijk iets kosten. En dan kiest Israël hopelijk eieren voor zijn geld.”
Het zijn, kort gezegd, alle bekende anti-Israel clichés op een rijtje. Iedere nuance ontbreekt, er is een foute dader en een onschuldig slachtoffer en als Israel maar aan een serie eisen voldoet, dan komt er vrede. Zo’n beeld van het conflict kun je alleen vasthouden als je alles wat Israel doet extreem negatief interpreteert, en ook alleen anti-Israel bronnen gebruikt, en alles wat Israels vijanden of tegenstanders doen juist veel mooier voorstelt. Zo moet je alle uitspraken van Iraanse leiders dat men Israel weg wil hebben, dat ‘het zionistische regime’ een kankergezwel is dat moet worden verwijderd, dat Jihad tegen Israel een heilige plicht is, dat zionisten de wereld willen beheersen en bestreden moeten worden, etc. etc. negeren of zien als pure retoriek voor interne consumptie zonder verdere betekenis.
Finkelstein gelooft serieus dat Israel bereid is 100.000 of 200.000 Palestijnse demonstranten te doden die tegen de muur willen demonstreren (met een hamer kom je niet ver neem ik aan, dus die zal wel vooral symbolisch bedoeld zijn). Dat kan alleen op extreme propaganda gebaseerd zijn, want wanneer heeft Israel grote aantallen demonstranten gedood? Het grootste aantal zijn waarschijnlijk de 13 Israelische Arabieren aan het begin van de tweede intifada. Hier was veel kritiek op, Israel heeft de zaak onderzocht, toenmalig premier Barak heeft zich verontschuldigd, en het geldt nog steeds voor veel Israeli’s als een omstreden zaak. Natuurlijk kan er bij een massale demonstratie richting de muur ook wat mis gaan, en het leger is niet altijd even handig gebleken in het in toom houden of uit elkaar drijven van demonstranten. Maar 100.000 Palestijnen heeft Israel in het hele conflict, in meer dan 60 jaar strijd nog niet gedood, dus dat getal is volkomen nonsens.
Finkelstein beweert dat massale demonstraties een nog grotendeels ongebruikt wapen van de Palestijnen zijn. Ook meent hij dat de Palestijnen zich veel te weinig tegen de bezetting verzetten, en dat de PA ze daarin niet aanmoedigt maar slechts de Amerikaanse en Israelische belangen behartigt. Ook dat zijn vreemde aannames. De eerste intifada bestond voor een groot deel uit demonstraties, al kwam daar vaak geweld bij om de hoek kijken en werden ze daarom ook vaak met geweld bestreden. Ook de tweede intifada begon met massale protesten, onder andere op de Tempelberg, nadat Sharon daar een omstreden bezoek aan had gebracht. De demonstraties waren voorbereid door de PA al deed men het voorkomen alsof het om een spontane woede uitbarsting ging. Het probleem is niet dat de Palestijnen niet demonstreren, maar dat die demonstraties chaotisch zijn en radikale en gewelddadige groepen ze al snel naar zich toe trekken. Dat heeft alles te maken met de opruiing tegen Israel in Palestijnse (ook door de PA gecontroleerde) media. Geweld wordt daarin verheerlijkt en aangemoedigd, Joden en Israel zwart gemaakt en maximalistische eisen gesteld. Overigens zijn er al demonstraties die wel relatief succesvol zijn, zoals die tegen de ‘muur’ bij Bili’in. Ook daar wordt geregeld met stenen gegooid waarna het Israelische leger ingrijpt, maar Israel weet dat het verwonden van ook maar een activist tot veel negatieve publiciteit leidt. De 200.000 doden waarover Finkelstein spreekt zijn dan ook te absurd voor woorden.
Finkelstein spreekt vaker van een voor Israel gratis bezetting waar het alleen maar voordeel van heeft terwijl de PA het vuile werk opknapt en de EU voor de centen opdraait. Dit is een volkomen verdraaide weergave van zaken. De EU draait, samen met de VS, grotendeels voor de Palestijnen op, niet voor de bezetting. Alle ambtenaren, de scholen, ziekenhuizen en andere voorzieningen en infrastructuur worden betaald met internationale hulpgelden. Van dat geld worden overigens ook ambtenaren in de Gazastrook betaald, die nu ofwel werkloos thuis zitten ofwel voor Hamas zijn gaan werken. Ook Palestijnse gevangenen in Israelische gevangenissen krijgen een maandelijkse uitkering. EU gelden worden dus gebruikt om plegers van aanslagen van een extra bijlage te voorzien, ondanks de verzorging in Israelische gevangenissen. Scholen, straten, zomerkampen, betaald met internationale donorgelden, eren (zelfmoord)terroristen en presenteren hen als rolmodel voor de Palestijnse jeugd. De EU en VS betalen graag en doen daar niet al te moeilijk over, omdat ze een alternatief voor de radikale Hamas zoeken en aan hun eigen bevolking willen verkopen wat voor ‘het vredesproces’ te doen.
Ondertussen is de Palestijnse economie daardoor erg hulpafhankelijk geworden. In plaatsen als Ramallah en Bethlehem struikel je over de VN medewerkers, de mensen van OCHA, vredesteams van diverse pluimage, christelijke projecten, etc. en natuurlijk de vele journalisten die mooie reportages uit een echt oorlogsgebied willen maken en ’s avonds weer relaxt in Tel Aviv aan het strand zitten. Iemand die hier zelf bij betrokken was beschreef vorig jaar hoe die hele hulpindustrie zichzelf in stand wil houden en de journalisten zichzelf aan het werk willen houden, en dat kan alleen door de situatie erger voor te stellen dan die is.
De Palestijnse economie doet het relatief goed, Palestijnen zijn goed opgeleid en restricties op de Westbank zijn sinds het uitdoven van de tweede intifada weer flink versoepeld. Er zijn zeker problemen, er zijn Palestijnen die om moeten reizen en er zijn soldaten die Palestijnen bij checkpoints vernederen en onnodig ophouden. Er is natuurlijk armoede, en de bezetting compliceert zaken, maar dit alles staat in geen enkele verhouding tot de internationale aandacht en de hulpgelden die er naar de Palestijnse gebieden gaan. Israels wangedrag tegenover de Palestijnen valt bovendien in het niet bij wat echte schurkenstaten hun eigen bevolking of die van landen waarmee ze in oorlog zijn aandoen. Zo schiet buurland Syrië inderdaad zomaar op vreedzame demonstranten en gooit huizenblokken en scholen plat, gewoon omdat het kan. In Syrië is er geen hooggerechtshof of andere onafhankelijke instantie waar burgers naartoe kunnen wanneer hun mensenrechten worden geschonden. In Israel kan iedereen, ook iedere Palestijn, naar het hooggerechtshof stappen dat onafhankelijk oordeelt (en vaak niet naar de zin van de regering).
Er is inderdaad samenwerking op veiligheidsgebied tussen Israel en de PA, waarbij het de bedoeling is dat de PA in gebieden waaruit Israel zich heeft teruggetrokken het terrorisme aanpakt. Wanneer de PA daar niet in slaagt geeft dat Israel het recht zelf achter de terroristen aan te gaan zoals het tijdens de tweede intifada deed, toen het leger geregeld ’s nachts binnenviel en Palestijnen van hun bed lichtte. Israel deelt informatie met de PA die van belang is voor terrorisme bestrijding en helpt hen daarmee bij het uitvoeren van de eigen verplichtingen. Hierdoor is in feite een einde gekomen aan de bezetting van de Palestijnse steden. Deze samenwerking en de internationale hulpgelden hebben er dus voor gezorgd dat een deel van de bezetting kon worden opgeheven. Ik vraag mij af of Finkelstein weer naar het oude systeem terug wil, toen er nog geen Palestijnse zelfbestuur en PA was en Israel alles regelde en controleerde. Dat was inderdaad duurder voor Israel, maar toen was voor van alles Israelische toestemming nodig. De huidige situatie is een stap op weg naar verdere onafhankelijkheid, maar die hangt voor een groot deel van de kwaliteit van het Palestijnse bestuur en haar compromisbereidheid af.
Ratna Pelle
(Zie ook deel 2)
Altijd leuk dat iemand het feit als Jood geboren te zijn, gebruikt om kritiek te leveren op Israel. Finkelstein heeft niet echt geleefd in Israel, nooit gediend, nooit onder raketvuur gelegen in zuid Israel en nooit een restaurant de lucht in zien vliegen. Maar hij weet het allemaal zo goed.