jun 282012
 

 Nog een keer: berichtgeving over het geweld rond de Gazastrook

We zijn inmiddels wel gewend dat Palestijnse raketten weinig aandacht krijgen in de media, ook al zijn het er veel en ook al raken mensen gewond, of treffen ze een school en fabriek (beide toevallig leeg op dat moment). We zijn gewend dat de kop alleen Israelisch geweld meldt, en met een beetje geluk in de vierde of vijfde alinea even opmerkt dat het geweld is opgelaaid na een Palestijnse aanslag afgelopen maandag. We zijn het ook gewend dat wanneer Hamas iets roept over een staakt het vuren, al vliegen de raketten de Israeli’s op dat moment om de oren, dat onmiddellijk door de media wordt gemeld, en dat wanneer Israel niet meteen roept dat ze op dit genereuze aanbod van het redelijke Hamas ingaat, men meldt dat Israel het staakt het vuren afwees en meer geweld prefereerde. We zijn het zelfs gewend dat wanneer een klein kind wordt gedood dit zonder meer aan Israel wordt toegeschreven, ook al ontkent het Israelische leger in die buurt aanvallen te hebben uitgevoerd. De media berichten doorgaans alleen over het aantal Palestijnen dat Israel doodde, en melden niet dat dit meestal strijders, terroristen zo je wilt, waren, die op weg waren raketten af te schieten of explosieven bij het grenshek te leggen of anderszins aanslagen of geweld voorbereidden. Alleen wanneer de gedode Palestijnen jonger zijn dan 18 meldt men dit vaak wel, en zeker wanneer het kinderen waren.

Het wordt misschien eentonig, maar ik wil hier wederom de berichtgeving over Gaza onder de loep nemen. Op de nieuwsblog schreef ik een paar dagen geleden, naar aanleiding van met name de berichtgeving van afgelopen zaterdag:

In diverse Nederlandse media werd gemeld dat Israel zaterdag twee Palestijnen doodde, en dat een kind van zes werd getroffen. In sommige berichten leek het dus om in totaal drie doden te gaan, in andere leek het kind van zes een van de twee doden, die vaak al in de kop werden vermeld. Zo kopt de NRC ‘opnieuw twee doden in Gaza’ en meldt vervolgens:

Bij nieuwe luchtaanvallen van het Israëlische leger in Gaza zijn vandaag volgens Palestijnse bronnen opnieuw twee Palestijnen gedood. Hamas, dat afgelopen week een staakt-het-vuren afkondigde, dreigt intussen de eigen raketaanvallen op Israël te hervatten.

Palestijnse bronnen van persbureau AFP zeiden vanmiddag dat een 25-jarige Palestijn werd gedood bij een nieuwe luchtaanval. Eerder vanochtend vond ook een zesjarig jongetje de dood in Khan Yunis, in het noorden van Gaza.

Pas in de vierde alinea wordt de oorzaak van deze luchtaanvallen vermeld:

Israël blijft luchtaanvallen uitvoeren in Gaza omdat er raketten blijven neerkomen in bewoonde gebieden in zuid-Israël. 

Men meldt wel dat het Israelische leger ontkent de zesjarige jongen te hebben gedood.

Volgens de Jerusalem Post zijn er twee Palestijnen gedood, buiten het jongetje dat door eigen vuur zou zijn omgekomen. De JP geeft ook aan waarom Israel deze Palestijnen doodde:

Also Saturday, the IAF carried out an air strike against Palestinians spotted preparing to launch rockets into Israel. Two Palestinians were killed, raising the death tally to 14.

Het ging dus om strijders, die raketten op Israel wilden afvuren. Geen enkel medium gaf aan dat het om strijders ging en Israel dus in zelfverdediging handelde. Overal werd slechts van ‘Palestijnen’ gesproken.

Nu.nl maakt het wel heel bont door Israel direct verantwoordelijk te houden voor de dood van het jongetje:

GAZA STAD – Door luchtaanvallen zaterdag op doelen in de Gazastrook zijn minstens drie Palestijnen om het leven gekomen onder wie een kind en een tiener. Dat hebben Palestijnse medici laten weten.

De Israelische ontkenning wordt wel gemeld, maar men is er blijkbaar al rotsvast van overtuigd dat dat niet klopt. Dat ook tieners al ingezet worden bij het afvuren van raketten weet men bij Nu.nl natuurlijk ook niet.

Overigens maakt ook de Libelle het bont, door te stellen dat er ’tientallen’ doden zijn gevallen afgelopen week, terwijl het er dus maar 14 waren.

Het Israelische leger is een betrouwbaarder bron gebleken dan Hamas, of Palestijnse medische bronnen, die Israel voor de dood van het jongetje verantwoordelijk hielden. Tijdens de Gaza oorlog bleek Hamas, zoals zij zelf later toegaf, vaak doden als burgers naar buiten te hebben gebracht terwijl het om eigen strijders ging. Men wilde namelijk tijdens de gevechten niet toegeven hoe hard men werd getroffen door Israel, en liever de mythe in leven houden dat Israel ineffectief was in haar strijd tegen Hamas en vooral onschuldige burgers trof. Een mythe die in het westen gretig werd geslikt. Wanneer Israel niet weet of het een onschuldige Palestijn heeft gedood, zegt men doorgaans een onderzoek in te stellen. Dit gebeurde bijvoorbeeld na de dood van Mohammed Al Dura, het 12 jarige jongetje dat in 2002 in de armen van zijn vader stierf, zogenaamd door Israelisch vuur. Nader onderzoek heeft echter uitgewezen dat dat zeer onwaarschijnlijk is. Desondanks nam Israel in eerste instantie min of meer de schuld op zich. Het is bij mijn weten nog nooit voorgekomen dat Israel ontkende een Palestijn te hebben gedood terwijl dat wel juist bleek te zijn. De media zouden de ontkenning van Israel dan ook zeer serieus moeten nemen, en niet als een waarschijnlijke leugen af moeten doen.

Wat verder opviel was de enorme aandacht voor een volkomen fictief staakt het vuren. Hamas kondigde aan zich aan een staakt het vuren te willen houden mits Israel dat ook deed, maar nog dezelfde dag werden raketten afgevuurd. Israel heeft weinig aan een staakt het vuren wanneer het zelf continu wordt bestookt met raketten – inmiddels meer dan 150 binnen een week. Wanneer Hamas het meent had het Israel 24 of 48 uur kunnen geven waarbinnen niet wordt geschoten – ook niet door andere groeperingen. Dan was er sprake geweest van een serieus voorstel. Overigens heeft Israel in eerste instantie ook vooral niet-Hamas doeleinden bestookt, en zich geconcentreerd op groeperingen als de Islamitische Jihad. Dat de media het nu brachten alsof Israel een staakt het vuren schond is dan ook een gotspe, maar verbazen doet het inmiddels niet meer echt. Voor goede berichtgeving over wat er gaande is en waarom moeten ze, zo blijkt maar weer, niet bij de Nederlandse media zijn. 

In de media was er dus weer veel aandacht voor de luchtaanvallen van Israel, terwijl er ook meerdere Palestijnen zijn omgekomen door eigen raketten die verkeerd terecht kwamen. Elder of Ziyon verwees onlangs naar een lijst van de Palestijnse mensenrechtenorganisatie PCHR, maar vreemd genoeg is dit persbericht niet duidelijk zichtbaar op hun site. Twee kinderen die door ‘eigen vuur’ zijn gedood werden door Palestijnse bronnen Israel in de schoenen geschoven, en dat werd gretig overgenomen door de media, al stond de Israelische ontkenning er vaak wel bij. De lijst is overigens incompleet omdat hij maar tot donderdag gaat, terwijl bijvoorbeeld afgelopen zaterdag nog een jongetje van vijf omkwam door een Palestijnse raket.

According to investigations conducted by PCHR and testimony from eyewitnesses, at approximately 07:30 on Tuesday, 19 June 2012, Hadeel Ahmed Sa’eed al-Haddad (1.5) was struck in the head by shrapnel while she was standing in the entrance of the house of her grandfather, Sa’eed Mohammed al-Haddad, in al-Zaytoun neighborhood, east of Gaza City, when a home-made rocket landed on their house. Hadeel was transported to al-Ahli Hospital in Gaza City to receive necessary medical treatment, but later transferred to Shifa Hospital due to the seriousness of her injuries. The efforts made by her doctors failed to save her life. In addition, in the same incident, Hadeel’s cousin, Zaqariya Mohammed Sa’eed al-Haddad (9), was also struck in the head by shrapnel. As a result, he was transported to Shifa Hospital in Gaza City, where medical sources have described his injuries as moderate.

The spokesman of the Palestinian Police, Chief Ra’ed al-Batniji,confirmed with PCHR’s fieldworker that Hadeel died as a result of being hit in the head with shrapnel from a home-made rocket that landed on her grandfather’s house. Al-Batniji added that the police had headed to the scene and initiated investigations.

In Beit Hanoun, at approximately 22:35 on Wednesday, 20 June 2012, a home-made rocket landed on an under-construction house belonging to Mohammed AkramShabat(24). As a result, part of a wall inside the house was destroyed, though no injuries were reported.

In Deir al-Balah, at approximately 08:00 on Wednesday, 20 June 2012, a home-made rocket exploded in the vicinity of land belonging to Abu Khattab family on Salah al-Deen Street, south of Deir al-Balah. As a result of the explosion, Yahia Mohammed Abu Khattab’s(16)left shoulder was wounded by shrapnel, and he was transported by a PRCS’s ambulance to al-Aqsa Martyrs’ Hospital in Deir al-Balah where he received necessary medical treatment. He only suffered from minor wounds.

In Rafah, at approximately 20:30 on Tuesday, 19 June 2012, a home-made rocket landed on the house of Suleiman Abed Rabbu Abu Shabab, in al-Nasser village, southwest of Rafah in the southern Gaza Strip. As a result, the house sustained damage and its 15 residents were terrified. The Palestinian police said to PCHR’s fieldworker that they immediately moved into the area, where the Explosives Engineering Unit collected the remnants of the rocket.

Previously, at approximately 21:50 on Monday, 18 June 2012, a home-made rocket landed on the house of ‘AzzamYusefHamad on al-Qurman Street, east of Beit Hanoun in the northern Gaza Strip. As a result, 3 of Hamad’s children were wounded: Bara’a(12) sustained wounds and bruises in the left arm and leg; and Jannat and May, (both 3) sustained bruises throughout their bodies. Additionally, the western side of the house, windows and water network were damaged.

Afgelopen dinsdag werden er overigens nog verschillende raketten afgevuurd, waarvan enkele werden onderschept door het Iron Dome raketafweersysteem.

Bij iedere uitbraak van vijandigheden zien we hetzelfde patroon. De aanleiding is meestal een Israelische maatregel tegen een dreiging, aanslag of reactie op raketten (er worden met regelmaat raketten op Israel afgevuurd, maar zolang het er niet teveel zijn en ze geen schade aanrichten, reageert Israel doorgaans mild en komen ze niet in het nieuws). Israel verijdelt met enige regelmaat aanslagen of infiltratiepogingen of verhindert het afschieten van raketten. Alleen wanneer daarbij doden vallen komt het in het nieuws. Op deze Israelische actie volgen dan meer (en grotere) raketten, waarna Israel militaire doelen in de Gazastrook bombardeert, zoals wapenfabrieken of trainingskampen. Daarbij komen vooral terroristen/militanten om, maar soms ook een burger of zelfs een kind. De kranten koppen vervolgens ‘meer doden in Gaza’, ‘bombardementen op Gaza’ of ‘Palestijnen gedood bij Israelische luchtaanval’ en in de vijfde alinea blijkt dat deze aanvallen een reactie waren op raketaanvallen en slechts militaire doelwitten werden getroffen. Wanneer een kind is gedood wordt dit uiteraard apart vermeld. Wanneer een kind (of andere Palestijnen) door eigen vuur omkomen wordt dat niet vermeld, en alleen kort gemeld dat Israel ontkent iets met de aanval te maken te hebben. Wanneer later blijkt dat een onschuldig slachtoffer aan Palestijnse kant niet door Israel, maar door eigen vuur is omgekomen, wordt dat sowieso niet meer gemeld.

De oorzaak van de vijandelijkheden wordt niet of nauwelijks nog gemeld, en het feit dat Israel zich alleen op militaire doelwitten richt en de Palestijnen juist ook burgers willen treffen, wordt volkomen genegeerd. Veel mensen beweren dat Israel voor iedere gedode Israeli een veelvoud aan Palestijnen doodt. Als wraak. Het is een beproefde tactiek van totalitaire regimes die in Nederland door de Duitsers werd toegepast. Voor één dode nazi werden tientallen onschuldige mensen opgepakt en vermoord. Israel doet dat niet en heeft nooit burgers als doelwit. De berichtgeving over gevechten tussen Israel en Palestijnse strijders suggereert dit echter wel. Wat ook steevast buiten beschouwing blijft is dat Israel allerlei maatregelen neemt om de eigen bevolking te beschermen en daar veel geld aan uit geeft. Hamas daarentegen doet in dat opzicht niets voor haar burgers en schiet raketten vaak af vanuit de nabijheid van huizen, scholen en moskeeën. Vandaar dat er geregeld slachtoffers door eigen vuur vallen, en door onbedoelde explosies in wapenfabrieken.

Wanneer de Palestijnen iets verzoenends zeggen of op een of andere manier refereren aan een staakt het vuren wordt dat groot gemeld. Wanneer Israel iets onaardigs zegt en dreigt met meer geweld wordt dat ook groot gemeld. Het past beide immers binnen het ‘paradigma’, het beeld dat de journalisten (onbewust) hebben van het conflict. Dreigende taal van de Palestijnen en verzoenende taal van Israel krijgen veel minder aandacht.

Ik weet niet in hoeverre het bedoeld dan wel onbewust is, maar het gevolg van deze misleidende en soms ronduit leugenachtige berichtgeving is dat Israel als een agressief land geldt dat een bedreiging is voor de wereldvrede en de Palestijnen als onschuldige slachtoffers die uit wanhoop soms primitieve zelfgemaakte raketten afschieten en al jaren geen aanslagen meer plegen. Wanneer het aantal Palestijnse doden oploopt, de bloederige reportages toenemen en Van Agt c.s. op Nieuwsuur en in Pauw en Witteman verschijnen, neemt de woede onder veel Nederlanders evenredig toe. Die woede gaat soms over in geweld en antisemitisme.

Ik wil journalisten vanaf deze plek nogmaals verzoeken zorgvuldiger te berichten. Niet omdat we ons schuldig moeten voelen tegenover Israel en de Joden, maar omdat het een journalistieke plicht is naar waarheid over zaken te berichten en verder te kijken dan aantallen doden. Zet de eigen paradigma’s aan de kant, wees bereid zaken eens van een andere kant en vanuit een ander perspectief te bekijken, laat op zijn minst ook mensen van Israelische zijde aan het woord in reportages en in de krant of op TV, en neem niet klakkeloos aan wat Palestijnse bronnen zeggen. Het is immers al vaak gebleken dat zij er naast zaten. Ik blijf hopen op betere tijden, zowel daar als hier.

Ratna Pelle

 

Share